ĐƯỜNG TA TA CỨ ĐI

ĐƯỜNG TA TA CỨ ĐI¹…

Nhìn lại tình hình ĐCSVN thì thấy rõ trong nội bộ đảng, tình trạng kéo bè, kéo cánh, chống đối nhau vì quyền lợi rất phổ biến ở mọi cấp; đặc biệt ở thượng tầng của đảng, tình trạng đấu đá nhau lại càng nghiêm trọng đến nỗi… thuốc độc, chất phóng xạ cũng được dùng đến để trị nhau. Những năm gần đây, tại các hội nghị TƯ đảng, cuộc vật lộn giữa tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và phe cánh với thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng qua nhiều keo từ hội nghị 6 (10.2012) cho đến hội nghị 10 (1.2015), ông Trọng đã bị thất bại ê chề. Trong lúc đó, thế và lực của Ba Dũng ngày càng vững, "đám ăn theo" ông ta trong TƯ đảng ngày càng đông. Theo dư luận, đến đại hội 12 săp tới, ông ta có thể leo lên ngai vàng tổng bí thư, và sẽ nắm toàn bộ quyền lực trong tay cả về mặt đảng lẫn nhà nước. Mặc dù người cầm đầu đảng sẽ thay đổi, sau đại hội sẽ có ban lãnh đạo mới, thế nhưng có thể tin chắc rằng về cơ bản ĐCSVN sẽ không thay đổi đường lối, chính sách, nhất là về mặt đối nội. Về mặt đối ngoại, có thể ĐCSVN sẽ thay đổi chút ít, ve vãn Hoa Kỳ nhiều hơn để mong dựa vào HK cứu chế độ độc tài toàn trị đang lâm nguy. Nhưng ĐCSVN không dám dựa hẳn vào Mỹ, vì ý thức hệ của những người cầm quyền không cho phép và vì họ sợ Trung Cộng (TC), nên về căn bản CSVN vẫn tiếp tục giữ thái độ thuần phục với TC. Hơn nữa, họ vẫn tiếp tục bị ràng buộc bởi những quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với Nga và TC. Riêng với cá nhân tổng thống Putin của Liên bang Nga, Nguyễn Tấn Dũng, cũng như tổng bí thư và các ủy viên BCT đương nhiệm đều có lòng quý trọng sâu sắc, đặc biệt là Ba Dũng rất khâm phục cách cai trị nhà nước theo kiểu Putin. Những ai quan sát kỹ các cuộc gặp gỡ của họ với tổng thống Nga đều xác nhận như vậy. Cho nên khi ve vãn Mỹ, các người cầm quyền VN không thể không cân nhắc đến sự phản ứng của Nga. Còn về mặt đối nội, như đã nói trên, ĐCSVN vẫn tiếp tục đàn áp phong trào yêu nước và dân chủ, bóp nghẹt các tổ chức dân sự và hạn chế các quyền tự do, tiếp tục cưỡng chế tước đoạt ruộng đất của dân oan, tiếp tục bóc lột công nhân, nông dân và các tầng lớp lao động... như trước. Dù Hoa Kỳ và các nước dân chủ Liên Âu, Canada, Úc có đòi hỏi VN phải thực thi dân quyền, nhân quyền, quyền của công nhân… nhưng tập đoàn cầm quyền CS vẫn tiếp tục lươn lẹo, bịp bợm để đánh lừa dư luận chứ không nghiêm túc thực thi mọi đòi hỏi của các nước dân chủ. Vì thế, các chiến sĩ dân chủ và nhân quyền cũng như toàn thể đồng bào chớ nên có ảo tưởng gì về ĐCSVN, về ban lãnh đạo mới cũng như tổng bí thư mới của đảng là họ có thể dân chủ hóa chế độ, mà trái lại các phong trào dân chủ cũng như các tổ chức dân sự cần tiếp tục đi theo con đường của chúng ta đã định là tăng cường đoàn kết, đẩy mạnh đấu tranh cho chủ quyền đất nước, cho tự do, dân chủ và nhân quyền để tạo nội lực mạnh mẽ, đợi thời cơ giành lấy thắng lợi cuối cùng.

Cần nhận rõ rằng từ lâu rồi ĐCSVN đã đổi khác nhiều lắm. Nếu những năm 30, 40, phần đông đảng viên còn có lý tưởng CS và thật lòng tin vào lý tưởng đó – dù lý tưởng đó là không tưởng, nhưng họ vẫn hết lòng tin, chân thành tin, và đã chịu đựng mọi gian khổ, khó khăn, toàn tâm toàn ý chiến đấu cho lý tưởng đó, dù phải hy sinh cũng không ngần ngại, – thì ngày nay, khi "thành trì đời đời bền vững của chủ nghĩa CS và phong trào CS quốc tế" là Liên Xô đã bị sụp đổ, chủ nghĩa Marx-Lenin đã "hết thiêng", hầu hết các đảng viên đều nhận ra cái gọi là "lý tưởng" đó chỉ là hoang tưởng. Giờ đây, trên 3 triệu 600 ngàn đảng viên CSVN không còn lý tưởng CS nữa, mà chỉ có "lý tưởng" thực dụng: vào ĐCS để có địa vị, dễ kiếm lợi, dễ tham nhũng, dễ bóc lột dân đen, dễ bảo đảm cuộc sống tốt cho mình và gia đình… Thực tế cho thấy ĐCS không còn là một đảng chính trị đứng đắn mà đã biến chất thành một đảng-nhà nước-mafia, thậm chí một băng đảng cướp, sống bám trên cơ thể của xã hội, đè nén, áp bức, tham nhũng, bóc lột nhân dân. Dù bị nhân dân thù ghét, nhưng ĐCS vẫn cố sống cố chết bám lấy quyền lực, và sở dĩ nó còn tồn tại đến ngày nay là nhờ bạo lực, khủng bố, đàn áp và tuyên truyền lừa dối, bịp bợm. Trước mắt quảng đại quần chúng nhân dân VN, kể cả các giai cấp công nhân, nông dân là những tầng lớp mà ĐCSVN coi là đồng minh chiến lược của đảng, thì bộ mặt thật xấu xa của ĐCSVN đã phơi bày quá rõ rệt. Cái thời dân chúng Việt Nam mê muội, mù quáng "tin yêu" đảng đã qua rồi, bây giờ đã bắt đầu thời khinh bỉ, thù ghét và hết sợ đảng. Những trận chiến đấu của dân oan ở Tiên Lãng, Hải Phòng, ở Văn Giang, Hưng Yên, ở Vụ Bản, Nam Định, ở Thạnh Hóa, Long An… chống cưỡng chế thu hồi đất đai, những cuộc đình công hàng chục vạn công nhân lao động ở Sài Gòn, Long An, Tây Ninh, Tiền Giang chống điều 60 Luật Bảo hiểm xã hội của nhà nước, những cuộc xuống đường mãnh liệt ở Vĩnh Tân, Bình Thuận để phản đối ô nhiễm môi sinh, v.v… chứng tỏ điều đó. Trong thời đại "bùng nổ thông tin", thời đại Internet, người dân được biết nhiều hơn về những "thành tích bất hảo" của các "lãnh tụ", các cán bộ, đảng viên, từ lối sống xa hoa, đế vương, sa đọa, đến những vụ tham nhũng động trời, những nhà cửa, biệt thự lộng lẫy, hoành tráng, những xe hơi, du thuyền "siêu mốt", đến những chuyện bán đất, bán biển, bán đảo của Tổ quốc… nên uy tín của ĐCSVN đã hầu như chỉ còn là con số "không" trong lòng người dân. Trong lúc đó thì ngay trong nội bộ đảng, tình trạng kéo bè, kéo cánh, chống đối nhau vì quyền lợi rất phổ biến ở mọi cấp, nhất là ở cấp cao nhất. Tất cả các hiện tượng đó báo hiệu ngày tàn của ĐCSVN không còn xa nữa. Đảng sẽ sụp đổ như thế nào thì không ai biết trước được. Nhưng, chắc chắn là sự sụp đổ đó đang đến gần và điều đó không thể nào tránh được.

Cũng có người mong rằng trong đảng còn có những đảng viên sáng suốt nhận rõ tình hình thực tế để xoay chuyển tình thế, đưa ĐCS ra khỏi vũng lầy giáo điều, bảo thủ, thoát khỏi tình trạng tham nhũng tràn lan, thoát khỏi cái ách lệ thuộc tên láng giềng bành trướng, đưa đảng trở về với nhân dân. Họ cho rằng đó là con đường tốt nhất để hòa bình chuyển hóa chế độ độc tài toàn trị sang chế độ dân chủ đích thực. Nhưng, ước mong đó không thực tế, trước nhất vì ĐCS và "lý tưởng" CS chống lại dân chủ, họ không muốn và không thể xây dựng chế độ dân chủ đích thực. Hơn nữa, trong tình hình thực tế hiện nay, khi lực lượng giáo điều bảo thủ và thế lực bạc nhược, đầu hàng Trung Cộng đã từ rất lâu khống chế triệt để mọi ý hướng tiến bộ trong ĐCS thì chắc chắn rằng điều mong muốn đó không thể nào trở thành hiện thực được.

Phong trào dân chủ Việt Nam nhất định phải đi theo con đường riêng của mình mạnh bạo hơn, cương quyết hơn để tới mục đích cuối cùng. Theo chúng tôi nghĩ, con đường đó là ra sức phát triển và củng cố xã hội dân sự, ra sức vận động những người trong hệ thống quân-dân-chính của ĐCS có thiện cảm hay ít nhất có thái độ trung lập với phong trào yêu nước và dân chủ, vừa đấu tranh vừa tăng cường nội lực cho phong trào yêu nước và dân chủ, chờ đợi thời cơ để dũng cảm tiến lên giành thắng lợi cho công cuộc giải phóng dân tộc khỏi chế độ độc tài toàn trị.

THỜI CƠ SẼ ĐẾN

Chúng tôi nhấn mạnh "chờ đợi thời cơ để dũng cảm tiến lên giành thắng lợi…" là có ý nói rằng cần tránh tinh thần sốt ruột, phiêu lưu, manh động có thể gây thất bại cho phong trào, mà phải biết kiên nhẫn chờ đợi thời cơ thuận lợi để giành thắng lợi. Vì sao vậy? Chúng ta cần phải luôn luôn nhớ đến hoàn cảnh địa chính trị của nước ta. Số phận đã an bài đất nước ta sống cạnh một nước lớn đầy tham vọng bành trướng: từ thời phong kiến xa xưa cho đến thời CS ngày nay, nước đó luôn luôn có mưu đồ xâm lược nước ta, nhất là lợi dụng khi nước ta có biến động lớn hoặc bị suy yếu là họ kiếm cớ can thiệp vào. Vì vậy, các chiến sĩ dân chủ phải biết kiên nhẫn chờ đợi khi thời cơ đến mới có thể hành động quyết liệt để giành thắng lợi quyết định được. Vậy khi nào thời cơ sẽ đến? Thời cơ sẽ đến khi Trung Cộng bị sa lầy trong bạo loạn và trên đà sụp đổ, trong lúc đó "bọn thái thú Việt Cộng" của chúng ở phương Nam cũng đang trên đà tan rã. Chúng tôi biết, nghe như thế sẽ có những người phản đối cho rằng nhận định đó là viển vông: nước Tầu CS đang còn mạnh lắm cả về mặt kinh tế lẫn quân sự, và ĐCSVN với trên 3 triệu 600 ngàn đảng viên vẫn đang còn vững vàng, nếu cứ chờ đợi như thế thì bao giờ mới có thời cơ được?!

Ngay từ năm 2008, tình trạng thất nghiệp ở Trung Quốc đã nghiêm trọng, trong 10 tháng đầu 2008, đã có thêm 10,2 triệu người mất việc; tổng số sinh viên ra trường năm 2008 là 24 triệu người, nhưng các thành phố chỉ cung ứng được chừng 12 triệu việc làm thôi. Trên 200 triệu lao động nông thôn ra thành phố tìm việc đang gặp khó khăn, trong lúc đó thì các nhà máy của các công ty công nghiệp nhẹ và may mặc ở vùng duyên hải đông nam bị ảnh hưởng nặng nề nhất của khủng hoảng kinh tế thế giới, khối lượng hàng xuất khẩu của Trung Quốc bị giảm sút nhiều; vì thế, riêng tỉnh Quảng Đông được coi là trung tâm ngành công nghiệp chế biến để xuất khẩu có thể phải đóng cửa 1/5 số nhà máy trong tháng 1.2009. Các nhà nghiên cứu cho rằng từ năm 2009 tình hình sẽ còn tồi tệ hơn nữa, sẽ ảnh hưởng rất xấu đến sự ổn định xã hội. Đó là: tổng số nợ của Trung Quốc trong khu vực công tư cao chưa từng có, chính phủ không dám công bố sự thật nên theo báo cáo của Bắc Kinh thì đến cuối năm 2012 số nợ ở mức 8.400 tỉ nhân dân tệ (1.400 tỉ USD) bằng 16% GDP (tổng sản phẩm nội địa), nhưng các chuyên gia kinh tế cho rằng thực ra con số đó cao hơn nhiều, theo Standar Chartered tổng số nợ của Trung Quốc là 40.000 tỉ nhân dân tệ chứ không phải 8.400 tỉ như chính phủ công bố, còn IMF đưa ra con số thấp nhất là 46%, tức là gần một nửa GDP. Nhiều địa phương không thể chi trả nợ được, và hiện đang nằm bên bờ vực phá sản. Đó là: bong bóng bất động sản đang có nguy cơ bị vỡ, hiện trong nước đã có hàng chục thành phố "ma", trong đó hai thành phố "ma" lớn nhất là Ordos ở Nội Mông và Trịnh Đông; ngoài ra còn những thành phố "ma" khác, như Trình Cống tỉnh Vân Nam, Doanh Đông tỉnh Liêu Ninh, Thường Châu tỉnh Giang Tô, Thập Yển tỉnh Hồ Bắc, Huệ Châu tỉnh Quảng Đông, Ôn Châu tỉnh Chiết Giang, v.v… Ngay cả ở tỉnh giàu có, như Giang Tô cũng có hai thành phố "ma". Còn ở Trịnh Châu thì có trung tâm mua sắm "ma" Orient Center – mở cửa ba năm mà chẳng bao giờ thấy bóng khách mua… Tổng số nhà cửa, căn hộ bị bỏ trống cả nước Trung Quốc lên tới 64 triệu căn hộ. Năm 2015, sau trận bong bóng địa ốc xì hơi thì tiếp đến đầu tháng 7 vừa rồi thị trường chứng khoán sụp đổ làm cho trên trăm triệu gia đình người dân Trung Quốc mấy năm qua đổ xô chơi chứng khoán với hy vọng làm giàu nhanh chóng nay bị mất trắng 2360 tỉ đô-la, tiêu tan hết cơ nghiệp và tài sản vì sự đổ vỡ này. Số thiệt hại trong vòng ba tuần lễ lớn bằng 35% tổng sản phẩm nội địa (GDP) của cả nước Trung Quốc và sẽ còn có ảnh hưởng lâu dài đến thị trường bất động sản nước này! Đây lại thêm một chỉ dấu nữa cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang bước tới thời kỳ nguy khốn. Đó là: một số lượng lớn các công dân lẫn cán bộ, đảng viên đã "bỏ phiếu bằng chân" rời bỏ đất nước;

Không đâu, các bạn ạ! Đó chỉ là nhìn bề ngoài mà không đi sâu vào thực chất. Viết đến đây, chúng tôi nhớ đến câu nói của Vaclav Havel, cố Tổng thống Cộng hòa Czech: «... Trong các buổi chuyện trò, nhiều lần tôi nhấn mạnh rằng trong một chế độ toàn trị, thật khó mà nhìn thấu ruột thấu gan của xã hội. Khi nhìn quanh chỉ thấy xã hội là một khối nguyên vẹn và đâu đâu cũng chỉ thấy một sự trung thành với chế độ. .../...do nỗi sợ đào luyện con người, nên cái vẻ ngoài nguyên vẹn như thế thực ra lại là vô cùng yếu đuối. Không một ai có thể tiên báo một ngày nào đó, chỉ một nắm tuyết cỏn con tình cờ sẽ tạo ra cả một trận núi tuyết lở. ...Cách đây hai chục năm, ở Tiệp Khắc có một nắm tuyết cỏn con xuất hiện dưới hình thù một cuộc đàn áp hung bạo đối với sinh viên, và nắm tuyết đó đã biến thành trận núi tuyết lở. Thế rồi toàn bộ hệ thống toàn trị đã lung lay, rồi sụp đổ như một tòa lâu đài ghép bằng giấy bồi».

Ngày nay, nhiều nhà Trung Quốc học nổi tiếng, như các giáo sư Gordon Chang, David Shambaug, v.v… đã chỉ cho chúng ta thấy ngày tàn của Trung Cộng đã bắt đầu, và họ cho rằng điều đó diễn tiến mạnh và nhanh hơn nhiều người tưởng. Vẻ ngoài của chế độ độc tài toàn trị của Trung Quốc trông tưởng là hùng mạnh và ổn định, nhưng bên trong của nó chứa đựng rất nhiều "quả bom nổ chậm". Đó là: một "búi" những mâu thuẫn cực kỳ nan giải của Trung Quốc: mâu thuẫn giữa sự phát triển nhanh chóng của vùng ven biển trù phú và vùng sâu trong nội địa nghèo khổ; mâu thuẫn giữa thành thị phát triển với vùng nông thôn lạc hậu; mâu thuẫn giữa các dân tộc – nhất là hai dân tộc Tây Tạng và Uighur – với dân tộc Đại Hán; mâu thuẫn giữa người nghèo với người giàu vì hố cách biệt quá xa giữa người giàu với người nghèo gây ra sự bất bình đẳng xã hội gay gắt. Thu nhập bình quân đầu người ở Trung Quốc khoảng 8000 USD/năm, tuy thế 13,1% dân số vẫn sống dưới mức 440 USD/năm (1,25 USD/ngày). Đó là: tình trạng môi trường sống bị ô nhiễm rất nghiêm trọng: ô nhiễm không khí đã ở mức báo động cực kỳ nguy hiểm, nhân dân nhiều đô thị, nhất là Bắc Kinh và các vùng công nghiệp, không còn không khí trong lành để thở; nguồn nước có thể uống được đã giảm đi nhanh chóng, hơn 28 ngàn con sông đã chết; hạn hán tại các vùng Tây Bắc trở thành vấn nạn thường xuyên do lượng mưa ngày một giảm trong khi nhiệt độ lại cứ tăng đều đều làm cho tình trạng sa mạc hóa vùng Tây Bắc ngày càng trầm trọng. Sự hủy hoại môi trường và nạn ô nhiễm môi trường Trung Quốc đứng vào hạng xấu nhất trên thế giới, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tuổi thọ của người dân, bệnh ung thư phát triển mạnh. Nhiều công ty nước ngoài đã chuyển xí nghiệp ra khỏi Trung Quốc và nhiều chuyên gia đã ra đi vì lý do môi trường. Để giải quyết vấn nạn môi trường, các nhà lãnh đạo Trung Quốc chỉ còn một cách duy nhất: hy sinh tăng trưởng kinh tế để đầu tư vào cải tạo môi trường. Nhưng như thế thì các bất ổn xã hội sẽ được dịp bùng phát mạnh hơn nữa. Đó là: từ năm 2012, sự tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đang sút giảm khá nhanh, chính phủ đang cố sức duy trì ở mức 7% để tạo đủ công ăn việc làm cho người dân, thu nhận lực lượng nhân công mới vào thị trường lao động, và duy trì sự ổn định, tránh những bạo động xã hội. Nhưng theo dự báo của nhiều nhà kinh tế, trong thời gian tới mức tăng trưởng có thể xuống đến 5%, sẽ khó tránh những bạo động xã hội lớn. Ngay từ năm 2008, tình trạng thất nghiệp ở Trung Quốc đã nghiêm trọng, trong 10 tháng đầu 2008, đã có thêm 10,2 triệu người mất việc; tổng số sinh viên ra trường năm 2008 là 24 triệu người, nhưng các thành phố chỉ cung ứng được chừng 12 triệu việc làm thôi. Trên 200 triệu lao động nông thôn ra thành phố tìm việc đang gặp khó khăn, trong lúc đó thì các nhà máy của các công ty công nghiệp nhẹ và may mặc ở vùng duyên hải đông nam bị ảnh hưởng nặng nề nhất của khủng hoảng kinh tế thế giới, khối lượng hàng xuất khẩu của Trung Quốc bị giảm sút nhiều; vì thế, riêng tỉnh Quảng Đông được coi là trung tâm ngành công nghiệp chế biến để xuất khẩu có thể phải đóng cửa 1/5 số nhà máy trong tháng 1.2009. Các nhà nghiên cứu cho rằng từ năm 2009 tình hình sẽ còn tồi tệ hơn nữa, sẽ ảnh hưởng rất xấu đến sự ổn định xã hội. Đó là: tổng số nợ của Trung Quốc trong khu vực công tư cao chưa từng có, chính phủ không dám công bố sự thật nên theo báo cáo của Bắc Kinh thì đến cuối năm 2012 số nợ ở mức 8.400 tỉ nhân dân tệ (1.400 tỉ USD) bằng 16% GDP (tổng sản phẩm nội địa), nhưng các chuyên gia kinh tế cho rằng thực ra con số đó cao hơn nhiều, theo Standar Chartered tổng số nợ của Trung Quốc là 40.000 tỉ nhân dân tệ chứ không phải 8.400 tỉ như chính phủ công bố, còn IMF đưa ra con số thấp nhất là 46%, tức là gần một nửa GDP. Nhiều địa phương không thể chi trả nợ được, và hiện đang nằm bên bờ vực phá sản. Đó là: bong bóng bất động sản đang có nguy cơ bị vỡ, hiện trong nước đã có hàng chục thành phố "ma", trong đó hai thành phố "ma" lớn nhất là Ordos ở Nội Mông và Trịnh Đông; ngoài ra còn những thành phố "ma" khác, như Trình Cống tỉnh Vân Nam, Doanh Đông tỉnh Liêu Ninh, Thường Châu tỉnh Giang Tô, Thập Yển tỉnh Hồ Bắc, Huệ Châu tỉnh Quảng Đông, Ôn Châu tỉnh Chiết Giang, v.v… Ngay cả ở tỉnh giàu có, như Giang Tô cũng có hai thành phố "ma". Còn ở Trịnh Châu thì có trung tâm mua sắm "ma" Orient Center – mở cửa ba năm mà chẳng bao giờ thấy bóng khách mua… Tổng số nhà cửa, căn hộ bị bỏ trống cả nước Trung Quốc lên tới 64 triệu căn hộ. Năm 2015, sau trận bong bóng địa ốc xì hơi thì tiếp đến đầu tháng 7 vừa rồi thị trường chứng khoán sụp đổ làm cho trên trăm triệu gia đình người dân Trung Quốc mấy năm qua đổ xô chơi chứng khoán với hy vọng làm giàu nhanh chóng nay bị mất trắng 2360 tỉ đô-la, tiêu tan hết cơ nghiệp và tài sản vì sự đổ vỡ này. Số thiệt hại trong vòng ba tuần lễ lớn bằng 35% tổng sản phẩm nội địa (GDP) của cả nước Trung Quốc và sẽ còn có ảnh hưởng lâu dài đến thị trường bất động sản nước này! Đây lại thêm một chỉ dấu nữa cho thấy nền kinh tế Trung Quốc đang bước tới thời kỳ nguy khốn. Đó là: một số lượng lớn các công dân lẫn cán bộ, đảng viên đã "bỏ phiếu bằng chân" rời bỏ đất nước; giới kinh doanh cùng gia đình họ đang và sẵn sàng mang theo vốn liếng bỏ chạy ra nước ngoài hàng loạt. Năm 2014, Viện nghiên cứu Hồ Nhuận (Hurun Research Institute) Thượng Hải chuyên nghiên cứu về giới giàu có Trung Quốc, đã phát hiện ra rằng 64% các "cá nhân có lợi tức ròng cao" mà họ thăm dò (gồm 393 triệu phú và tỉ phú) đang di cư hoặc đang có kế hoạch di cư ra nước ngoài, chờ giờ phút thuận lợi để nhảy ra khỏi con tàu sắp lật của Trung Cộng. Trong sách Xanh về di dân Trung Quốc trên thế giới do Center for Chinese Globallization ấn hành cũng cho biết từ năm 1990, đã có 9,3 triệu người Trung Quốc di cư ra nước ngoài mang theo 2.800 tỉ nhân dân tệ (46 tỉ USD). Trong khi đó, Bắc Kinh đang cố tìm cách giải về nước một số lượng lớn những kẻ trốn chạy đem tiền ra sống ở nước ngoài. Theo tin của Bắc Kinh "khoảng 19 ngàn quan chức đã bị bắt giữ trong vòng 12 năm qua, đang lúc họ tìm cách trốn ra nước ngoài với lượng tiền kiếm được bất hợp pháp từ trong nước". Đó là: nạn tham nhũng tràn lan từ trên xuống dưới. Tổ chức Minh bạch quốc tế xếp Trung Quốc vào hạng 80 trong bảng xếp hạng chỉ số tham nhũng năm 2013. Chiến dịch "đánh hổ, đập ruồi" của Tập Cận Bình đã triệt hạ nhiều con hổ, nhưng thực ra mục đích chính của họ Tập là nhằm chặt vây cánh của phe đối lập để tập trung quyền lực vào tay cá nhân của ông ta. Đó là: sự bất mãn xã hội của công nhân, nông dân và nhiều tầng lớp quần chúng ngày càng tích lũy, hàng năm có đến trên hàng ngàn vụ bạo động dữ dội, do tranh chấp lao động, do cưỡng bức tước đoạt ruộng đất, do tham nhũng của các quan chức cán bộ, do việc ô nhiễm môi trường. Trong năm 2010 đã có 180 ngàn cuộc đình công, biểu tình, thậm chí bạo loạn, có nhiều cuộc rất mãnh liệt. Chẳng hạn, vào tháng 12.2011, 12 ngàn người dân Ô Khảm, tỉnh Quảng Đông bất bình với đảng ủy CS địa phương, đã nổi dậy và đuổi bí thư đảng ủy. Chính quyền tỉnh Quảng Đông đã phải lùi bước trước ý chí quật cường của người dân Ô Khảm, và tháng 3.2013 đã phải chấp nhận cho dân làng này tổ chức một cuộc bầu cử trực tiếp và tự do; họ đã bầu một người lãnh đạo của phong trào nổi dậy, ông Lâm Tổ Luyến, làm chủ tịch làng. Hay cuộc đụng độ giữa hàng trăm công an và nông dân giữ đất ngày 14.10.2014, tại huyện Tấn Thành, Côn Minh, tỉnh Vân Nam do chính quyền muốn cưỡng đoạt ruộng đất của nông dân để giao cho công ty Pan-Asian xây dựng nhà máy. Hàng trăm công an được huy động đến đàn áp. Cảnh sát cơ động đã đánh chết hai người nông dân. Gần 1000 dân làng và các thị trấn lân cận nổi giận đã tập trung, đập phá xe cảnh sát, ném đá vào công an buộc họ phải tháo chạy; 8 công an không chạy kịp, bị dân chúng bắt được, trói lại và đốt sống. Đó là: sự run sợ của tập đoàn thống trị CSTQ trước những trào lưu dân chủ, tiến bộ. Từ khi lên ngôi vào năm 2012, Tập Cận Bình đã tăng cường đàn áp chính trị rất ác liệt. Mục tiêu nhắm vào báo chí, truyền thông xã hội, phim ảnh, nghệ thuật và văn học, các nhóm tôn giáo, Internet, trí thức, dân Tây Tạng và dân Uighur, những người bất đồng chính kiến, luật sư, tổ chức phi chính phủ, sinh viên đại học… Hoảng sợ trước "phong trào thoái đảng" đang sục sôi khắp Trung Quốc (số người thoái đảng, thoái đoàn, thoái đội đã vượt qua con số 200 triệu), nên năm 2013, TƯ đảng đã ra một chỉ thị đưa xuống cấp dưới yêu cầu tất cả các đơn vị phải tìm ra mọi biểu hiện có vẻ tán đồng "các giá trị phổ quát" của phương Tây - gồm dân chủ lập hiến, xã hội dân sự, tự do báo chí và kinh tế tân tự do… để siết chặt sự kiểm soát cán bộ, đảng viên hơn nữa.

Nên nhớ rằng khi thời cơ đến, việc xóa bỏ chế độ độc tài toàn trị tuy có những khó khăn nhất định, nhưng những người dân chủ vẫn có thể dễ dàng vượt qua được. Tuy nhiên, cái khó khăn cực kỳ lớn lao trước mắt những người dân chủ là việc xây dựng lại Đất Nước trên nền tảng dân chủ sau hơn 70 năm bị ĐCSVN tàn phá nặng nề về mọi mặt, từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài đều nát bét, ung thối, hư hỏng, trong lúc lòng dân còn ly tán, đạo đức trong xã hội còn sa đọa, sự phá hoại của những kẻ bị mất quyền lợi vẫn còn ngấm ngầm, v.v… Ngay cái việc giữ gìn trật tự, an ninh, kiềm chế lòng căm hờn của người dân đối với những kẻ ác ôn dưới chế độ CS để tránh những vụ trả thù đẵm máu, những vụ tự động "xử án", những vụ cướp của, hôi của phi pháp… cũng không đơn giản tí nào. Đó là chưa nói đến những thế lực "phục thù" cực đoan từ đâu đấy trở về gây rối loạn, trong lúc những người dân chủ trong và ngoài nước cần tập trung toàn bộ sức lực vào việc kiến tạo từ đầu một chế độ mới về mọi mặt: chính trị, kinh tế, tài chính, an ninh, quốc phòng, văn hóa, giáo dục, xã hội, v.v… Tất cả những khó khăn đó đòi hỏi những người dân chủ một sự sáng suốt cao độ, một bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định, khôn khéo, cương quyết và bao dung, không để lòng thù hận và thói ích kỷ làm mờ tối cái tâm của mình, biết dẹp bỏ đầu óc phe phái, cục bộ, biết hòa giải, hòa hợp dân tộc, biết đoàn kết toàn dân VÌ LỢI ÍCH TỔ QUỐC TRÊN HẾT, biết tận dụng tài trí của mọi chuyên gia Việt Nam trong và ngoài nước (kể cả những chuyên gia đã từng phục vụ cho CS nay thành tâm muốn phục vụ cho chế độ dân chủ) để cùng nhau xây dựng lại nước nhà. Phải vận dụng được SỨC LỰC VÀ TRÍ TUỆ TẬP THỂ CỦA TOÀN DÂN, chúng ta mới có thể vượt qua được khó khăn lớn lao này. Cố nhiên, Công Lý đòi hỏi phải trừng trị nghiêm minh những kẻ đã từng gây tội ác nặng nề đối với Tổ Quốc và đồng bào, nhưng mọi việc đó phải làm theo đúng luật pháp với tinh thần công minh và không vướng chút lòng hận thù hay ý muốn trả thù nào.

Khi phân tích tất cả những điều nói trên, các nhà nghiên cứu khẳng định rằng sự sụp đổ của Trung Cộng đang đến gần, và theo dự đoán của nhiều người, sự sụp đổ đó sẽ không nhẹ nhàng, êm dịu mà có thể là dữ dội, hung bạo. Không ai biết khi nào sẽ xảy ra, nhưng hiện đã có tất cả những dấu hiệu cho thấy những "quả bom nổ chậm" sẽ bùng lên.

Còn về ĐCSVN, đã từ lâu các đảng viên và nhất là đám cán bộ càng cao càng không có lý tưởng gì hết, ngoài "lý tưởng" bám lấy quyền lực để cướp đoạt tài sản, ruộng vườn, nặn bóp nhân dân. ĐCS ngày nay đã trở thành một đảng-nhà nước-mafia chính hiệu, nói rõ hơn là một băng đảng cướp. Nó đang lâm vào một cuộc khủng hoảng trầm trọng về mọi mặt, từ tư tưởng, niềm tin, đến đường lối, chính sách và cán bộ... Nhưng nguy cơ nghiêm trọng nhất đối với ĐCS là quần chúng nhân dân ta không còn ai tin băng đảng đó nữa, bề ngoài người ta bắt buộc phải giả vờ tung hô, nhưng khi có cơ hội thì người dân sẽ cho toàn ĐCS "xuống hố cả nút". Khi bọn bành trướng Đại Hán sắp bị nhân dân Trung Quốc quật đổ, thì lực lượng yêu nước và dân chủ của ta sẽ tăng trưởng vô cùng nhanh chóng, trong lúc đó tập đoàn thống trị CSVN mất chỗ dựa cuối cùng là TC thì sẽ càng lao đao, rối loạn… Tất nhiên, lúc đó chúng sẽ cố tìm cách ve vãn để bám Mỹ hòng cứu chế độ của chúng. Nhưng khi TC sắp/đã sụp đổ thì chắc gì Mỹ sẽ còn cần đến CSVN nữa, mà rất có thể Mỹ sẽ thấy cần thiết giúp cho lực lượng dân chủ VN đang lên, vì một nước VN thật sự dân chủ sẽ là một đồng minh chắc chắn và lâu dài cho HK trong tương lai. Đây sẽ là cơ hội tuyệt vời cho phong trào yêu nước và dân chủ nước ta! Những người dân Việt Nam yêu nước, bao năm đau đáu lo cho số phận của Tổ Quốc và Dân Tộc, thiết tha mong mỏi tự do, dân chủ phải biết chuẩn bị sẵn sàng mà chủ động, dũng cảm chớp lấy thời cơ ngàn năm có một để giành thắng lợi cho công cuộc giải phóng Tổ Quốc và Dân Tộc khỏi cái họa CS độc tài toàn trị này.

Xin hãy cảnh giác! Đừng hy vọng gì ở cái gọi là "nhóm cấp tiến" trong ĐCSVN cả! Đã bao thập niên nay chẳng thấy tăm hơi cái "nhóm" đó ở đâu cả! Còn khi thời cơ đến, những kẻ tự xưng là "nhóm cấp tiến" trong ĐCSVN sẽ chỉ là những tên cơ hội CS muốn nhân dịp thuận lợi "nẫng tay trên" thành quả đấu tranh hơn bảy thập niên của các chiến sĩ yêu nước trước đây và các chiến sĩ dân chủ ngày nay ở nước ta để tiếp tục thống trị Tổ Quốc Việt Nam.

CẦN CHỦ ĐỘNG CHUẨN BỊ ĐÓN THỜI CƠ

Thời cơ bao giờ cũng đến rất bất ngờ, những người lãnh đạo phong trào cần chuẩn bị tinh thần, trí tuệ để tiên đoán tình hình có thể sẽ diễn biến ra sao và suy tính trước cách ứng xử của những người dân chủ phải như thế nào… Nên nhớ rằng khi thời cơ đến, việc xóa bỏ chế độ độc tài toàn trị tuy có những khó khăn nhất định, nhưng những người dân chủ vẫn có thể dễ dàng vượt qua được. Tuy nhiên, cái khó khăn cực kỳ lớn lao trước mắt những người dân chủ là việc xây dựng lại Đất Nước trên nền tảng dân chủ sau hơn 70 năm bị ĐCSVN tàn phá nặng nề về mọi mặt, từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài đều nát bét, ung thối, hư hỏng, trong lúc lòng dân còn ly tán, đạo đức trong xã hội còn sa đọa, sự phá hoại của những kẻ bị mất quyền lợi vẫn còn ngấm ngầm, v.v… Ngay cái việc giữ gìn trật tự, an ninh, kiềm chế lòng căm hờn của người dân đối với những kẻ ác ôn dưới chế độ CS để tránh những vụ trả thù đẵm máu, những vụ tự động "xử án", những vụ cướp của, hôi của phi pháp… cũng không đơn giản tí nào. Đó là chưa nói đến những thế lực "phục thù" cực đoan từ đâu đấy trở về gây rối loạn, trong lúc những người dân chủ trong và ngoài nước cần tập trung toàn bộ sức lực vào việc kiến tạo từ đầu một chế độ mới về mọi mặt: chính trị, kinh tế, tài chính, an ninh, quốc phòng, văn hóa, giáo dục, xã hội, v.v… Tất cả những khó khăn đó đòi hỏi những người dân chủ một sự sáng suốt cao độ, một bản lĩnh chính trị vững vàng, kiên định, khôn khéo, cương quyết và bao dung, không để lòng thù hận và thói ích kỷ làm mờ tối cái tâm của mình, biết dẹp bỏ đầu óc phe phái, cục bộ, biết hòa giải, hòa hợp dân tộc, biết đoàn kết toàn dân VÌ LỢI ÍCH TỔ QUỐC TRÊN HẾT, biết tận dụng tài trí của mọi chuyên gia Việt Nam trong và ngoài nước (kể cả những chuyên gia đã từng phục vụ cho CS nay thành tâm muốn phục vụ cho chế độ dân chủ) để cùng nhau xây dựng lại nước nhà. Phải vận dụng được SỨC LỰC VÀ TRÍ TUỆ TẬP THỂ CỦA TOÀN DÂN, chúng ta mới có thể vượt qua được khó khăn lớn lao này. Cố nhiên, Công Lý đòi hỏi phải trừng trị nghiêm minh những kẻ đã từng gây tội ác nặng nề đối với Tổ Quốc và đồng bào, nhưng mọi việc đó phải làm theo đúng luật pháp với tinh thần công minh và không vướng chút lòng hận thù hay ý muốn trả thù nào.

Người viết đã từng chứng kiến sự sụp đổ của Liên Xô quá đột ngột, không ai lường trước được, nên những người lãnh đạo phong trào dân chủ lúng túng, bối rối, rất khó tránh những sai lầm có hậu quả xấu. Đó là một bài học đáng nhớ cho chúng ta.

CẦN GIẢI TỎA MỘT NGỘ NHẬN

Theo chúng tôi nghĩ, trước mắt cần phải giải tỏa một ngộ nhận. Một số trí thức, nhân sĩ – thường là những người trước đây từng có vai vế trong bộ máy cầm quyền CS – có ý muốn đổi mới thật sự, có ước vọng cải cách chế độ, nhưng lại cho rằng phải dựa vào ĐCSVN, đề nghị ban lãnh đạo đảng đổi mới về chính trị thì mới hy vọng thành tựu được, vì họ lập luận: "thực ra, ngày nay ngoài ĐCSVN, không có tổ chức nào có thể làm được việc đó". Mới đây, một nhà trí thức có tên tuổi cũng đã tuyên bố trên đài BBC đại ý như vậy. Người viết nghĩ rằng đó là một ngộ nhận nguy hiểm. Chúng ta cần thấy rõ rằng tập đoàn thống trị ĐCSVN không những không yêu nước mà trái lại bán rẻ Tổ Quốc, không những không dân chủ, tự do mà chống lại dân chủ, tự do để cố duy trì chế độ độc tài toàn trị của chúng. Thế mà quý vị lại hy vọng vào cái ban lãnh đạo CSVN bảo thủ, giáo điều này sẽ thực hiện những đề nghị, kiến nghị, những cầu xin dân chủ hóa của quý vị thì chắc chắn là quý vị sẽ thất vọng, và phong trào dân chủ sẽ bỏ quý vị tụt lại đằng sau xa. Người viết tin chắc rằng nhiều nhà trí thức trong nước có ý kiến khác hẳn với quý vị. Cái nhìn của quý vị là "tĩnh", không phải "động", cái nhìn đó chỉ dẫn đến cái thuyết "cứ để cho ĐCSVN muôn năm trường trị Tổ Quốc và Dân Tộc Việt Nam!" Lẽ nào quý vị lại muốn thế chăng?!

Mọi người đều biết, cha ông ta thường nói: "Thời thế tạo anh hùng". Nghĩa là trong đấu tranh sẽ xuất hiện người lãnh đạo giỏi. Và một khi phong trào nổi lên, nhất là khi nhân dân ta sắp/đã giành được thắng lợi sẽ không thiếu nhân tài xuất hiện cả trong nước lẫn ngoài nước, có đầy đủ trí tuệ và đức hạnh, có nhiều khả năng để điều hành việc nước hơn đứt cái băng đảng mafia lú lẫn, giáo điều, bảo thủ, tham nhũng hiện nay. Những đảng chính trị thật sự yêu nước, thương dân cũng từ những nhân tài đó mọc lên.

Chỉ có một điều rất quan trọng là dân mình phải biết tự hòa giải, hòa hợp với nhau, biết đoàn kết, gắn bó nhau lại thành một khối vững chắc thì Dân Tộc Việt Nam nhất định sẽ giành được thắng lợi cuối cùng, bảo vệ được nền độc lập, thiết lập được chế độ dân chủ đích thực, đa nguyên, đa đảng, đem lại công bằng xã hội và cuộc sống tự do, hạnh phúc cho người dân./.

Ngày 27.7.2015

Nguyễn Minh Cần

"1. Đường ta ta cứ đi…" – xin mượn lời một bài hát phổ biến hồi kháng chiến chống Pháp để làm tựa đề cho bài thứ hai này, tiếp sau bài thứ nhất Nghĩ về chuyến đi Mỹ của Tổng Bí Thư

HIỆN TƯỢNG DONALD TRUMP VÀ TINH THẦN BẢO THỦ CỦA MỸ

HIỆN TƯỢNG DONALD TRUMP

VÀ TINH THẦN BẢO THỦ CỦA MỸ

ĐỊNH NGUYÊN

Donald Trump là một ứng viên tổng thống vào năm tới (2016), 69 tuổi (sinh ngày 14 tháng 6 năm 1946), tên đầy đủ là Donald John Trump, Jr.  Ông ta là một tác giả có sách bán chạy; một thương gia giàu có, sở hữu chủ khoảng trên dưới 500 cơ sở thương mại; một ông trùm trong ngành địa ốc và truyền thông, giải trí; là sáng lập viên của Trump Entertainment Resort, nơi thường được ông ta tổ chức thi hoa hậu thế giới hằng năm.  Tài sản của ông ta ước tính vào khoảng 10 tỉ dollars... Ông có phi cơ riêng mà báo chí ví von "Trump Force One" (tương tự như Air Force One).  Ra ứng cử tổng thống, ông ta xài tiền túi, không cần tiền ủng hộ của bá tánh!

Một người nổi tiếng và giàu có như ông ta ra ứng cử tổng thống Mỹ là chuyện bình thường, sao gọi là "hiện tượng"? Và tại sao "hiện tượng" nầy có liên quan đến tinh thần bảo thủ của người Mỹ?

Chuyện như thế nầy,

Là người Mỹ trắng thuộc Đảng Cộng Hoà (bảo thủ), Donald Trump mở chiến dịch tranh cử rất ồn ào, không giống bất cứ ai từ trước đến nay trong cả hai đảng, Cộng Hoà (CH) cũng như Dân Chủ (DC). Ông ta tấn công mọi phía, tấn công đối thủ DC thì ít mà tấn công các "đồng chí" CH thì nhiều! Có người cho rằng điều nầy hợp lý vì bầu cử sơ bộ (Primary Election) nên ông Trump phải quyết tâm "hạ đo ván" những người cùng phe để dành sự đề cử của đảng.   Lập luận nầy không đứng vững khi Donald Trump công kích TNS. John McCain, một người CH không ra tranh cử kỳ nầy.  Ai cũng biết TNS. John McCain là người hùng của Mỹ trong Chiến tranh Việt Nam vừa qua.  Ông là phi công, lái máy bay oanh tạc Bắc Việt, phi cơ bị VC bắn rơi và bị bắt tù tại Bắc Việt 5 năm.  Thế mà Donald Trump chê John McCain không phải là anh hùng vì ông ta bị kẻ thù bắt (He is not a war hero because he was captured)!  Tội nghiệp, ông McCain xớ rớ đâu đó để xoan đạn của Donald Trump. 

Khởi đi từ vụ nầy, báo chí Mỹ nhận định Donald Trump đã châm ngòi cho cuộc nội chiến trong Đảng GOP (CH).  Sự thách thức và thái độ thái quá của ông Trump đã gây phản ứng gay gắt, không những từ phía những ứng cử viên tổng thống cùng đảng mà ngay tổ chức/lãnh đạo Đảng CH (RNC, Republican National Committees) cũng lên tiếng phản đối.  Họ tuyên bố rằng "Không có chỗ đứng trong đảng hoặc trên đất nước chúng ta dành cho những phê phán có tính gièm pha những người đã phục vụ tổ quốc một cách danh dự" (There is no place in our party or country for comments that disparage those who have served honorably).  Trước sự tấn công của Đảng và "đồng chí" mình, Donald Trump nổi giận, phát biểu "Đảng CH không ủng hộ tôi.  Họ chỉ ủng hộ tôi khi tôi đóng góp tiền bạc cho họ.  Tôi là túi tiền của họ.  Họ quả là khá ngu ngốc… Tôi đang đợi xem, những ngày tới Đảng CH đối xử với tôi như thế nào.  Nếu họ đối xử với tôi bất công, tôi sẽ căn cứ vào đó để hành động" (Yahoo! News, Donald Trump threatens to make Republicans' worst nightmare come true, tác giả Colin Campbell).  Ông ta lớn tiếng: "Các chính trị gia sẽ huỷ hoại đất nước nầy.  Họ quá yếu kém, việc làm của họ không có hiệu quả" (The politicians are going to destroy this country.  They are so weak, so ineffective). 

Người ta nghĩ rằng Donald Trump có thể thành lập đảng thứ ba để tranh cử tổng thống.

Trong một cuộc phỏng vấn của báo The Hill newspaper, Donald Trump tuyên bố: "Tôi muốn làm những gì tốt đẹp cho đất nước, không phải những gì có lợi cho những nhóm lợi ích đặc biệt, càng không phải cho những kẻ vận động hành lang, những nhà tài trợ".  (Hoan hô ông Donald Trump về những điểm nầy.  Các chính gia Mỹ, CH cũng như DC, ai dám tuyên bố như thế?  Ai dám thoát khỏi vòng kim cô của các nhóm lợi ích, các nhà tài trợ?).

Xem thế "nội chiến" trong Đảng CH khá gay cấn.  Donald Trump thách thức sẽ tiếp tục công kích tất cả trong suốt thời kỳ tranh cử cho đến khi đắc cử tổng thống mới thôi.

Donald Trump đúng là một hiện tượng, một đề tài "hot", rất "hot" xuất hiện trên báo chí, truyền thanh, truyền hình khắp nước Mỹ.  Ông ta bộc trực, mạnh miệng, thẳng thừng không kiên dè ai đến nổi truyền thông Mỹ gọi ông ta là "Outspoken man"!  Hiện tượng "Outspoken man" nầy đang làm Đảng CH bối rối, vừa sợ mất uy tín đảng, vừa không biết giải quyết sao cho hợp lý.  Nếu không để ông ta đại diện đảng ra tranh cử thì mất dân chủ;  ngược lại, nếu đề cử ông ta ra tranh cử thì đối phương sẽ có nhiều lợi thế, không khéo White House sẽ lọt vào tay DC thêm một lần nữa.  Thông thường, hình như sau 8 năm cầm quyền của một đảng (hành pháp), dân Mỹ muốn thay đổi đảng khác.  Bill Clinton (DC) 8 năm, Goerge W. Bush (CH) 8 năm, Barack Obama (DC) 8 năm.  Tuy không có gì chắc chắn, nhưng theo quan sát thực tế ấy, kỳ nầy Đảng CH có rất nhiều hy vọng.   Đội ngũ ứng cử viên tổng thống từ Đảng CH khá đông đảo, có tới 16 người.  Họ muốn nắm bắt cơ hội nầy để làm tổng thống chăng?  Với "hiện tượng" Donald Trump, không biết kết quả sẽ như thế nào.

Đó là "nội công", bây giờ xét đến "ngoại kích" của Donald Trump.

Sau khi tuyên bố ra tranh chức tổng thống, ông ta đã lớn tiếng tố cáo chính phủ Mexico cố ý đẩy những thành phần bất hảo như hiếp dâm, buôn bán ma tuý, trộm cướp và những thành phần tội phạm khác vượt biên giới qua Mỹ, gây bất ổn vào náo loạn cho xã hội Mỹ.  Đảng CH chống di dân lậu từ Mexico (và nam Mỹ) nhưng không ai trong đảng đổ lỗi cho chính phủ Mexico một cách mạnh miệng, không vị nể, không cần biết đúng sai như Donald Trump.  Không ai trong đảng "vơ đũa cả nắm", coi tất cả những người di dân bất hợp pháp từ Mễ đều là những thành phần tội phạm ghê tởm như Donald Trump.  Không những ông ta xúc phạm khối người di dân lậu mà còn xúc phạm đến tất cả các cử tri gốc Mễ tại Mỹ và cả dân tộc Mễ tại đất nước của họ.  Sau khi Donald tuyên bố như thế, các ứng viên người đẹp của Mễ tẩy chay không tham gia cuộc thi hoa hậu thế giới do Donald Trump tổ chức tại Trump Entertainment Resort.  Ngoài ra, vài nơi ở Mỹ còn có biểu tình chống Donald Trump, tố cáo ông ta là Marxist! 

Nước Mỹ là một nước đa chủng, và dù thuộc chủng tộc nào mỗi người cũng có một lá phiếu. Hai Đảng CH và DC nhiều khi phải tuỳ cơ ứng biến để kiếm phiếu, để sống còn. CH chống phá thai, chống đồng tính luyến ái, chống di dân bất hợp pháp, chống quan điểm cho rằng con người có thể hâm nóng địa cầu thay đổi khí hậu… Nhưng thực tế là những điều nầy đã hiện hữu hợp pháp trên nước Mỹ. Nếu CH chống đối những điều nầy mạnh quá thì sẽ mất phiếu của những thành phần quần chúng ủng hộ các quan điểm trên, chưa kể họ có thể bị lạc hậu. DC chủ trương kiểm soát và giới hạn sự lưu hành súng đạn trong xã hội nhưng tại những tiểu bang "đỏ", các dân biểu, nghị sỹ DC không làm gì được đành phải lơ ý đảng để theo lòng dân, lên tiếng ủng hộ việc dùng súng đạn tự do! Không thuận theo chiều gió như thế, họ phái cuốn gói đi chỗ khác chơi!

Những chuyện trên đây ai cũng có thể biết, nếu chịu khó theo dõi truyền thông báo chí. 

Đây là điều cần suy nghĩ.  Với cách vận động ồn ào mà đối thủ của ông (CH) gọi là "rude", là "big mouth", là "unfit for president"…; với sự "chống đảng" và các "đồng chí" của mình như thế mà lạ thay, theo thăm dò, trong 16 ứng cử viên đảng CH, Donald Trump dẫn đầu!!!  Tuy giàu có nhưng ông ta chưa hề tham gia sinh hoạt chính trị, so với các ứng cử viên nặng ký hiện nay như thống đốc, cựu thống đốc, thượng nghị sỹ… ông ta không là gì cả.  Thế mà anh "lính trơn" nầy lại qua mặt các "sỹ quan cao cấp", chiếm vị trí hàng đầu của đảng CH!  Điều nầy có ý nghĩa như thế nào?  Rõ ràng là quần chúng bảo thủ thích ông ta.  Quần chúng bảo thủ phần đông da trắng và thuộc đảng CH.  Họ thấy đảng CH không bảo thủ đúng mức, không làm mạnh để thoả mãn ước vọng của thành phần thượng đẳng (white supremacists) như họ nên họ khoái ông Trump. 

Để tồn tại, Đảng CH không thể lúc nào cũng theo đúng chủ trương bảo thủ mà đôi lúc phải lấp lửng hoặc thoả hiệp với đảng DC làm quần chúng bảo thủ bất bằng.  Donald Trump huỵch toẹt tố cáo sự "yếu kém" (weak), sự "thiếu hiệu quả" (ineffective) nầy của các chính trị gia bảo thủ đảng CH nên ông ta được ủng hộ.  Với tình hình như thế, ai là người cơ hội chủ nghĩa, Đảng CH hay Donald Trump?   Có lẽ cả hai.  Nhưng Đảng CH phải "cơ hội chủ nghĩa" vì chẳng đặng đừng.  Donald Trump "cơ hội chủ nghĩa" để gây sự chú ý hòng kiếm phiếu, vì ngoài sự giàu có, ông ta chưa có kinh nghiệm và thành tích nào về an dân và trị quốc cả.  Với tình trạng nầy, ông ta khó có thể được đảng đề cử trong vòng sơ bộ sắp tới.  Nếu điều nầy xẩy ra, liệu ông ta có dám thành lập đảng thứ ba để tranh cử không?  Và nếu ông ta có điều kiện ra tranh cử, có khả năng nào đưa ông ta vào Toà Bạch Ốc không? 

Hãy xét qua các thành phần cử tri

Nếu tất cả các thành phần bảo thủ dồn phiếu cho Donald Trump, chưa chắc ông ta đã thắng cử.  Quần chúng Mỹ trắng không còn chiếm đa số tuyệt đối nữa. Hơn nữa, không phải người da trắng nào cũng bảo thủ, không phải đảng viên CH nào cũng ủng hộ sự phiêu lưu và gần như cực đoan, sự tố cáo vung vít của Donald Trump. Muốn thắng cử chức vụ Tổng Thống Hoa Kỳ, người ta phải tranh thủ kiếm phiếu từ mọi thành phần dân chúng. Nước Mỹ là một nước đa chủng, và dù thuộc chủng tộc nào mỗi người cũng có một lá phiếu. Hai Đảng CH và DC nhiều khi phải tuỳ cơ ứng biến để kiếm phiếu, để sống còn. CH chống phá thai, chống đồng tính luyến ái, chống di dân bất hợp pháp, chống quan điểm cho rằng con người có thể hâm nóng địa cầu thay đổi khí hậu… Nhưng thực tế là những điều nầy đã hiện hữu hợp pháp trên nước Mỹ. Nếu CH chống đối những điều nầy mạnh quá thì sẽ mất phiếu của những thành phần quần chúng ủng hộ các quan điểm trên, chưa kể họ có thể bị lạc hậu.  DC chủ trương kiểm soát và giới hạn sự lưu hành súng đạn trong xã hội nhưng tại những tiểu bang "đỏ", các dân biểu, nghị sỹ DC không làm gì được đành phải lơ ý đảng để theo lòng dân, lên tiếng ủng hộ việc dùng súng đạn tự do!  Không thuận theo chiều gió như thế, họ phái cuốn gói đi chỗ khác chơi!  Làm chính trị không phải dễ như 1+1=2.

Với sự "gây hấn" với di dân Mễ như đã nói trên, ông Donald Trump khó mà chiếm được sự ủng hộ của cư tri trong thành phần nầy.

Donald Trump có kỳ thị chủng tộc không, chưa nghe ai nói tới.  Nhưng qua tình trạng cảnh sát da trắng bắn chết một số người da đen vừa qua, ông ta cho rằng "tại vì Tổng thống Obama"!  Phát biểu nầy mới nghe thật khó chấp nhận, nhưng nghĩ kỹ thì ông ta có lý.  Ông Barack Obama, một người chưa có bề dày chính trị, lại là một người da đen bỗng dưng trở thành tổng thống đầy quyền uy làm cho những người da trắng "cay mắt".  Vì kẹt hiến pháp và luật pháp không làm gì được ông Obama nên "giận cá chém thớt", người da trắng đè cổ quần chúng dân da đen trên răng dưới… ức hiếp cho bỏ ghét!  Như thế, nếu đọc được thâm ý của Donald Trump thì dân da đen khó mà dồn phiếu cho ông ta.

Cho nên, khả năng ông Trump trở thành tổng thống rất thấp, dù ông ta đang được thành phần bảo thủ ủng hộ, đang dẫn đầu trong hàng ngũ ứng cử viên CH.   

Trường hợp, gặp thời vận hay vì một cơ duyên nào đó, Donald Trump đắc cử Tổng Thống, tiến hành một sự cải cách lớn lao và toàn diện nhưng cũng khó mà thay đổi nguyên trạng của xã hội Mỹ để làm vừa lòng giới bảo thủ đã ủng hộ ông được.  Mỹ là nước thượng tôn luật pháp, có nền tự do dân chủ vững chắc.  Xã hội đa chủng/đa văn hoá của Mỹ đã hình thành từ lâu, không dễ gì mà đảo ngược để có lợi cho một thành phần nào đó, kể cả white supremacists./-

Sacramento, CA cuối tháng 7 năm 2015

ĐỊNH NGUYÊN

Cả nước phì cười

Văn Quang - Viết từ Sài Gòn ngày 27.07.2015

Cả nước phì cười

Vụ Giang Kim Đạt chỉ với chức vụ nhỏ, trong thời gian ngắn và với vài dự án mà đã có thể kiếm chác hơn 18,6 triệu USD của nhà nước vừa bị bắt và khui ra trước công luận khiến dư luận tại VN nổi sóng ba đào. Báo chí lề phải, lề trái cùng người dân bàn tán rôm rả những đề tài xung quanh câu chuyện này.

Nhưng có một chuyện cũng được mang ra công bố trong thời gian này đó là báo cáo của Thanh tra Chính phủ. Theo báo cáo này tính đến ngày 31/5/2015 trong tổng số 995.383 người kê khai tài sản thu nhập thì chỉ có 4 người kê khai không trung thực. Một con số quá lý tưởng. Nó cho dư luận thấy việc kê khai tài sản thu nhập rất "nghiêm túc", 4 người gian dối so với gần một triệu người kê khai thì tỉ lệ coi như không có. 

Chỉ cần đọc đến đây thôi bất cứ người dân lương thiện nào cũng phải phì cười. Tất nhiên các quan tham còn đương chức đương quyền và những quan đã "hạ cánh an toàn" thấy khoái chí vì sự làm việc "cần mẫn" của các ông Thanh tra Chính phủ. Bởi các ông ấy đã chịu khó lục lọi hàng triệu hồ sơ kê khai tài sản vốn rất lôi thôi, phức tạp của hầu hết các quan chức từ cấp phó trưởng phòng trở lên cho đến các quan chức trong chính phủ. Đúng là một công việc quá khó, quá mệt với hàng đống hồ sơ cao như trái núi. Thế mà chỉ tìm ra có 4 ông kê khai không trung thực và 2 ông đã bị kỷ luật, chả biết là kỷ luật như thế nào.

Chắc cũng lại "phê bình, kiểm điểm, rút kinh nghiệm" là xong. Làm thế cho nó nhàn chứ khép các ông này vào tội gì bây giờ? Chỉ là kê khai "nhầm" thôi mà có gì chứng minh là tham nhũng đâu.

Báo cáo tiếp tay cho tham nhũng lộng hành

Vậy là việc kê khai tài sản thu nhập của các quan chức năng như thế là thành công. Như thế tham nhũng sẽ bị diệt hết trơn, bởi tài sản đã được kê "trung thực" rồi. Thế mà theo Tổ chức Minh bạch Quốc tế (TI) công bố xếp hạng thường niên về tham nhũng trên thế giới thì Việt Nam đứng ở vị trí thứ 116/177 quốc gia được xếp hạng. Theo Trace International, một cơ quan nghiên cứu và theo dõi nạn hối lộ thì cuộc khảo sát năm 2014 chấm điểm 197 quốc gia trên thế giới thì Việt Nam đứng hạng 188 với 82/100 điểm, thuộc nhóm 10 quốc gia tham nhũng nhất thế giới.

Báo cáo của Thanh tra Chính phủ (TTCP) chẳng khác nào bênh vực cho tham nhũng lộng hành. Nếu hỏi bất cứ người dân VN nào về con số 4 người không trung thực trên một triệu người kê khai tài sản có đáng tin cậy không? Chắc chắn sẽ có 99,9% người lắc đầu quầy quậy "Thế mà cũng báo cáo, báo cầy được!" Vậy ai tham nhũng, tham nhũng ở đâu? Có một phản tác dụng thấy rõ là người dân hoang mang bởi những bản kê khai tham nhũng của những "thế lực thù địch" nào là ông này có hàng tỉ đô la ở Thụy Sĩ, ông kia có năm bảy trăm triệu đô la đứng tên ai, ở đâu… Người dân tin vào đâu bây giờ? Thế nên chuyện đó cứ âm thầm lan truyền trong dân chúng. Tại sao không công khai bản kê khai tài sản của quan chức cho người dân biết?

Nhân dân chẳng thấy mặt mũi bản kê khai của ông nào

Thật ra, cũng theo báo cáo của TTCP, 98,4% bản kê khai đã được công khai bằng các hình thức niêm yết hoặc công bố. Không rõ niêm yết, công bố ở đâu chứ dân thường chúng tôi quả thực chưa hề thấy mặt mũi cái bản kê khai của các quan chức như thế nào (theo báo Kiến Thức). Quả thật vậy, tôi ở VN bao nhiêu năm mà chưa từng thấy mặt mũi cái bản kê khai ấy ra sao chứ đừng nói đến bản kê khai của mấy ông ngay trong phường, trong quận, trong thành phố Sài Gòn, nơi tôi cư ngụ.  

Dân chỉ thấy nhà cửa, đất đai, biệt thự của họ cứ mọc lên ngày một nhiều, chình ình ra đấy, nếu quy ra tiền thì giá trị phải bằng vài trăm năm tiền lương của một công chức. Tài sản khủng ấy ở đâu ra? Câu trả lời lại cùng một kiểu nguồn gốc: Vợ con làm ra, ông bà để lại, người nhà ở nước ngoài gửi về! Kê xong rồi nội bộ các ông tự thông qua với nhau, chẳng ai dại vạch áo cho người xem lưng. Những tài sản khổng lồ đó cứ nghiễm nhiên thách thức dư luận.

Nhịn cười không nổi

Trường hợp đầu tiên phải nhắc đến là ông nguyên Tổng Thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền có khối tài sản khủng trị giá khoảng vài chục triệu USD, không biết khi đương chức đương quyền ông kê khai thế nào, có trung thực hay không?

Ông Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Ngô Văn Khánh cũng có một khối tài sản khổng lồ mà đến lương Bộ trưởng còm cọm tích lũy cả đời cũng khó mà có được.

Rồi là ông Lê Thanh Cung, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương có tới trên 100ha đất rừng cao su, tài sản dinh thự lộng lẫy và đất rừng trị giá hàng trăm tỷ đồng, thu nhập từ rừng hàng chục tỷ đồng/năm liệu có kê khai đầy đủ không, có trung thực không?

Ở tỉnh Hà Giang cũng có những trường hợp Chủ tịch UBND, Phó Bí thư Tỉnh ủy, lãnh đạo ban ngành của tỉnh cũng ôm một khối tài sản nhà cửa có giá trị lớn, nguyên liệu làm nhà toàn bằng gỗ quý, loại bị cấm khai thác không biết có trung thực, có nhớ để kê khai hay không? 

Vậy những con số mà ông Phó Tổng Thanh tra Chính phủ đưa ra làm sao có sức thuyết phục, làm sao mà dân tin được? Người dân có quyền đặt ra câu hỏi còn bao nhiêu ông kê khai tài sản không trung thực nữa, tất nhiên con số đó nhắm vào hơn 90% ông đã kê khai tài sản mà người dân hoàn toàn mù tịt. Nếu các ông đưa ra con số tạm chấp nhận được như khoảng 20-30% còn đỡ buồn cười chứ đưa ra những con số "quá đẹp" là 04/1 triệu như vậy, dân nhịn cười làm sao được!

Chính vì người dân tố cáo kê khai tài sản gian dối nên mới có vụ Giang Kim Đạt

Một cán bộ cấp trưởng phòng, trong vòng 2 năm tham ô của nhà nước 18,6 triệu USD nhưng không bị phát hiện. Tại sao Giang Kim Đạt có thể thực hiện trót lọt hành vi của mình dễ dàng. Theo Nghị định của Chính phủ về minh bạch tài sản, thu nhập của cán bộ, công chức, ở doanh nghiệp có vốn nhà nước, cán bộ cấp phó trưởng phòng trở lên buộc phải kê khai tài sản. Như vậy, là trưởng phòng, Giang Kim Đạt cũng thuộc diện phải kê khai tài sản và thu nhập. Thế nhưng, những gì đã diễn ra cho thấy quy định này không được thực thi hoặc được thực thi qua loa cho có thôi.

Theo luật sư Nguyễn Văn Đức: "Hệ thống quản lý, theo dõi của chúng ta dày đặc, tầng tầng lớp lớp mà tại sao không biết? Buôn lậu, làm hàng giả, đánh bạc, mại dâm, ma túy, nghiện hút, tham nhũng…, việc gì dân ta cũng biết nhưng chưa được tạo cơ chế, điều kiện để tham gia phòng chống tham nhũng, thậm chí có khi còn bị vô hiệu hóa. Tiền mặt, kim cương, vàng bạc thì có thể giấu giếm, lén lút, chứ nhà đất và tài khoản thì quá dễ phát hiện. Nhiều vụ như thế rồi thì phải xem xét và sửa lại lỗi hệ thống, cốt lõi, gốc rễ, chứ đừng loay hoay với cái lá, cái ngọn".

Từ vụ tham nhũng lớn nhất nước Vinashin

Rất nhiều chi tiết trong vụ Giang Kim Đạt bỏ túi hơn 16 triệu đô la, ở đây, tôi chỉ tóm tắt những sự kiện chính:

Vụ án Vinashin đã từng gây rúng động trong thời gian mấy năm vừa qua, không một người dân VN nào không biết. Vụ án đã làm thiệt hại của dân ít nhất 550 tỉ đồng.

Tập đoàn Vinashin một thời dậy sóng vì đã làm hại dân hại nước 550 tỉ đồng.

Tài sản có giá trị hơn 1.000 tỉ đồng, đầu tư gốc 1.600 tỉ nhưng hiện nhiều con tàu của Vinashinlines đang đứng trước khả năng phải bán với giá sắt vụn. Cụ thể, do không còn nguồn thu để duy trì tình trạng an toàn tối thiểu nên các giấy chứng nhận an toàn sẽ hết hiệu lực. Khi đó, chỉ có thể bán với giá sắt vụn chứ không thể bán với giá tàu còn khai thác.

Tàu Hoa Sen của Vinashin ế khách, nợ lương nhân viên hàng tỷ đồng.

Ngoài ra, riêng tiền trông coi bảo quản tối thiểu cho mỗi con tàu cũng đã ngốn thêm trên dưới 400 triệu đồng mỗi tháng và 7 tàu có nguy cơ thành sắt vụn của Vinashinlines như tàu Lash, Tàu Green Sea, Tàu Vinashin Liner 1 và 2, Tàu Cái Lân 4, Tàu New Energy,Tàu New Sun.

Hầu hết 9 ông lớn của Vinashin bị bắt và bị truy tố, nhưng Giang Kim Đạt nhanh chân trốn thoát. Cựu Chủ tịch Vinashin bị thu hồi 500 tỉ đồng nhưng chưa thi hành án được đồng nào. Xác minh tài sản thì coi như tay trắng, muốn thu hồi cũng không biết lấy gì để thu hồi.

9 ông lớn Vinashin ra trước tòa lãnh án.

Giang Kim Đạt là ai?

Giang Kim Đạt (SN 1977, quê quán huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình), nguyên quyền trưởng phòng Kinh doanh của Công ty Vận tải Viễn Dương Vinashin (Vinashinlines), là đối tượng chính trong vụ án xảy ra tại Tập đoàn Công nghiệp Tàu thuỷ Việt Nam (Vinashin).

Vụ án này được Cơ quan An ninh điều tra - Bộ Công an khởi tố ngày 23-8-2010. Trước khi khởi tố vụ án, Giang Kim Đạt đã bỏ trốn ra nước ngoài. Ngay sau đó, Cơ quan An ninh điều tra đã phát lệnh truy nã đặc biệt. Bộ Công an đã phối hợp với Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol) và cơ quan thực thi pháp luật các nước liên quan để truy bắt.

Giang Kim Đạt sống cực kỳ sang trọng ở Singapore

Theo xác minh của Cục An ninh kinh tế, gia đình Đạt có tới 40 biệt thự, căn nhà cao cấp, đất đai vị trí "vàng" trên khắp cả nước cùng nhiều xe hơi đắt tiền. Khối tài sản lớn đứng tên gia đình Đạt đều có từ sau thời gian Đạt làm việc tại Vinashinlines, đảm nhận cương vị trưởng phòng kinh doanh.

Kim Đạt bị bắt ngày 7-7 tại Singapore sau hơn 1.800 ngày trốn truy nã.

Đầu năm 2015, sau nhiều ngày xác minh, truy xét, cơ quan điều tra đã biết được Đạt đang lẩn trốn ở nước ngoài. Lần theo dấu vết của Đạt, cơ quan điều tra đã xác định được Đạt đã bỏ trốn sang Singapore, Thái Lan, Trung Quốc và một số nước khác. Vốn có sẵn tiền trong nhiều tài khoản nước ngoài, khi bỏ trốn, Đạt vung tay tiêu xài như đi du lịch. Sang Singapore không lâu, Đạt đã mạnh tay mua một căn nhà cao cấp với giá 3,6 triệu USD. Thậm chí, trong thời gian này, Đạt có quan hệ tình cảm với một số người... (chắc là toàn người đẹp cẳng dài).

Khởi tố và bắt giam Giang Văn Hiền - cha của Giang Kim Đạt

Sau khi bỏ trốn ra nước ngoài, Đạt yêu cầu các công ty "đối tác" mà Đạt là đại diện Vinashinlines ký kết hợp đồng phải chuyển toàn bộ số ngoại tệ như đã thoả thuận trước đó vào nhiều tài khoản mang tên bố đẻ của  Đạt là Giang Văn Hiển, 65 tuổi, ở tại quận 2, TP Sài Gòn, cán bộ hưu trí. Sau đó, ông Hiển rút tiền để mua bán bất động sản và nhiều tài sản khác. 

Cơ quan An ninh điều tra đã khởi tố bị can và bắt tạm giam đối với Giang Văn Hiển về tội "chứa chấp hoặc tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có". 

Đến nay, cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công an đã xác minh, kê biên khoảng 30 bất động sản, bao gồm: nhà ở, biệt thự, đất đai chủ yếu ở TP Sài Gòn; Hà Nội; TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hoà… Đây là những bất động sản đứng tên ông Hiển và người thân trong gia đình, hoặc nhờ người khác đứng tên, thu hồi tài sản cho nhà nước.

Người dân có quyền đặt ra nghi vấn: Còn bao nhiêu Giang Kim Đạt và bố Đạt cùng anh chị em họ hàng nhà Đạt nữa đang sống ung dung trên đầu trên cổ dân nghèo rớt mồng tơi với những thuế phí và cuộc sống đầy bất an?

Văn Quang

Một số từ Anh- Việt đối chiếu (Bổ túc)

Một số từ Anh - Việt đối chiếu (Bổ túc)

Do sự du nhập quá nhanh của văn hóa Mỹ vào Việt Nam qua tạp chí, phim ảnh, quảng cáo thương mại, ca nhạc, các chương trình giải trí cùng số lượng đông đảo người Việt từ Mỹ về thăm quê hương, làm ăn buôn bán... tiếng Việt có nguy cơ bị biến dạng. Sở dĩ tiếngViệt bị xâm hại là vì nó được dùng chen vào những từ Mỹ hoặc Pháp - mà những từ này đều có thể phiên dịch sang Việt Ngữ bằng những tiếng tương đương.

Khi đọc một đoạn văn lai căng, người đọc khó chịu, giống như đang ăn cơm mà cắn phải hạt sạn khiến phải nhổ miếng cơm ra. Tệ nạn này xảy ra khắp nơi, từ trong nước tới hải ngoại, kể cả các trang báo điện tử Việt Ngữ lớn như BBC và VOA. Sở dĩ có tệ nạn này là vì người viết hoặc người nói:

-Không rành tiếng Mỹ/Pháp cho nên không thể chuyển sang Việt Ngữ một cách chính xác.

-Không rành tiếng Việt cho nên phải dùng tiếng Mỹ/Pháp để thay thế.

-Do làm dáng, phải nói chêm tiếng Tây tiếng Mỹ cho nó oai, cho nó văn minh, kiểu nói tiếng Tây "ba rọi" ngày xưa.

-Mặc cảm với ngôn ngữ của dân tộc và cho rằng tiếng Việt thấp kém so với tiếng Tây, tiếng Mỹ.

Người Hoa Kỳ đã không để tiếng ngoại quốc phá nát ngôn ngữ của họ bằng cách dịch ngay sang Anh Ngữ bằng những tiếng tương đương, chẳng hạn như: Spring roll, Egg roll= Chả giò; Beep noodle= Phở; Pork noodle = Hủ tiếu; Fish sauce= Nước mắm; Shimp chip= Bánh phồng tôm;  Rice paper= Bánh tráng…tại sao chúng ta lại để tiếng Tây, tiếng Mỹ phá nát ngôn ngữ của chúng ta?

Sau đây là một số từ đã xuất hiện thường xuyên trên các trang báo điện tử, diễn đàn cho dù những từ này có thể chuyển sang Việt Ngữ bằng những tiếng tương đương và cũng rất thông dụng.

Việc sưu tầm này không hoàn hảo. Kính mong những vị còn tha thiết tới "tiếng Việt trong sáng" bổ túc thêm và hoàn chỉnh để chúng ta cùng nhau gìn giữ tính thuần khiết của văn chương và tiếng nói ViệtNam mà tiền nhân đã dày công vun đắp bao đời nay. 

Account: Theo từ điển Longman 2002, Account (danh từ) có hai nghĩa. Thứ nhất: Lời, bài viết mô tả, kể lại một biến cố, sự kiện, câu chuyện nào đó. Thứ hai: Chẳng hạn khi bạn tới ngân hàng và muốn gửi tiền vào ngân hàng tức bạn mở một Account tức một thỏa thuận , một hợp đồng (agreement) để ngân hàng giữ tiền và chuyển tiền cho bạn và người ta cho bạn một Account number tức số trương mục. Còn tiền gửi ở ngân hàng thì gọi là tài khoản. Chẳng hạn, bạn có thể nói, "Tôi có một số tài khoản tại ngân hàng Thụy Sĩ". Nhưng khi công ty điện-nước, điện thoại v.v.. đồng ý cung cấp dịch vụ cho bạn, họ cũng cho bạn một Account number nhưng không thể gọi đó là số trương mục được - mà có thể gọi là: số giao kèo, số cung cấp dịch vụ. Hiện nay BBC và VOA tiếng Việt do một số bạn trẻ phụ trách - tiếng Việt và tiếng Anh đều kém cho nên đã gây thảm họa cho tiếng Việt. Chẳng hạn họ dịch bừa "Account number" thành "tài khoản" chẳng hạn như: Ông A, Bà B. có một "tài khoản trên Facebook". Facebook chỉ là một loại diễn đàn, làm sao ông A, bà Ba có một "tài khoản" tức một số tiền trên đó được? Do đó phải nói là: "Ông A, bà B có một khoản/một phần trên Facebook."  Còn "Account number" ở Facebook hoặc con số mà bất kỳ công ty cung cấp dịch vụ cho mình, có thể dịch là: Số giao kèo. 

Vì là một trang tin điện tử phổ biến toàn cầu và được nhiều người đọc, các bản tin dịch cẩu thả từ tiếng Anh sang tiếng Việt của BBC tiếng Việt đang góp phần  "tàn phá" tiếng Việt truyền thống và dịch sai các danh từ rất thông thường của tiếng Anh. Nếu các tác giả bài viết tiếng Anh giói tiếng Việt, đọc các bản dịch đó, họ sẽ "buồn năm phút" vì người dịch hoàn toàn dịch sai ý của họ. Rất tiếc cho thế hệ năm xưa làm việc cho BBC, VOA quá già hoặc chết hết cả rồi. Nay hậu duệ vì kém cỏi- thay vì xây đắp- lại tàn phá ngôn ngữ của cha ông. Buồn ơi, chào mi!

Accordion= Phong cầm. Harmonica= Khẩu cầm

Action Film: "Action film is a film genre in which one or more heroes are thrust into a series of challenges that typically include physical feats, extended fight scenes, violence ..." Theo định nghĩa này thì "Action Film" là "Phim đánh đấm", hoặc "phim bắn giết" hoặc "kiếm hiệp Mỹ" chứ không phải "Phim hành động" bởi vì phim nào mà chẳng hành động. Chẳng lẽ các nhân vật trong phim ngồi như tượng đá từ đầu tới cuối sao?

Áp-phích: (Affiche) = Bích chương (dán trên tường). Bích nghĩa là tường, như bích báo= báo tường (dán trên tường), bích kích pháo ( súng cối) = bắn cầu vồng, bắn qua tường.

Atlas: Tập bản đồ (Một cuốn tập lớn trong đó có nhiều bản đồ)

ATM: Máy chuyển tiền tự động. (rút tiền hoặc gửi tiền)

Audio-visual: Âm thanh & hình ảnh chứ không có nghĩa là Nghe-Nhìn vì Nghe-Nhìn là động từ. Còn Audio-Visual là tính từ (adjective).

Băng rôn: (Bande de role) = Biểu ngữ.

Bikini: Áo tắm hai mảnh.

Bình ắc-quy: Bình điện. Sạc (Charge): Tiếp điện, nạp điện.

Blog: Trang tin chuyên đề/ trang chuyên đề. Cũng có người dịch là "Nhật ký phổ biến qua mạng lưới".

Blogger: Người viết trang chuyên đề.

Blue: Màu xanh. Green: Màu xanh lá cây, màu lục. "Lục địa" là đất phủ bởi màu xanh lá cây (lục) hay màu cỏ. Hiện nay ở Việt Nam không phân biệt được thế nào là "xanh" (blue) thế nào là "xanh lá cây" (green). Tất cả đều gọi là "xanh". Thí dụ: "Trồng cây xanh" (blue), "phủ xanh (blue) công viên". Đúng ra phải viết: Trồng cây, trồng cây và phủ cỏ một công viên. Ở Mỹ này, nếu chúng ta gọi một nhà thầu đến và nói, "Tôi muốn phủ xanh căn nhà này.", chắc chắn căn nhà của bạn sẽ là màu "blue" hoặc "xanh da trời". Còn nếu bạn nói, "Tôi muốn sơn căn nhà màu xanh lá cây/màu lục." Thì chắc chắn căn nhà của bạn sẽ là màu "green".

Bonsai: Là Bồn Tài (Cây trồng trong chậu) tức cây cảnh/kiểng

Boot: Giày cao cổ, giày ống

Brand name: Hiện nay được dịch là  "thương hiệu" nhưng thực ra nó có nghĩa là "nhãn hiệu trình tòa" hay "nhãn hiệu cầu chứng" để kẻ khác, hãng khác không được phép sử dụng nhãn hiệu này.

Breaking news: Tin vừa mới nhận được, thường rất vắn tắt và thường là sự kiện quan trọng , chứ không phải bản tin đã được soạn sẵn với đầy đủ chi tiết.

Bunker: Hầm trú ẩn, hầm ngầm mà Việt Nam gọi là bong-ke.

Cabin: Buồng riêng trên tàu/buồng ngủ trên tàu.

Ca nô: Xuồng máy.

"Văn hóa ứng xử" mà phải nói, "cách cư xử" sao cho lễ độ, lịch sự, phải phép v.v.. "Văn hóa nói dối" mà phải nói, "thói quen nói dối", "cố tật nói dối", "bệnh nói dối". "Văn hóa đi trễ" mà phải nói, "thói quen đi trễ", "bệnh đi trễ". "Văn hóa chửi thề" mà phải nói, "bệnh chửi thề", "tật chửi thề" Thí dụ: Thằng cha/con mụ đó có tật hễ mở miệng ra là chửi thề. Do đó không thể nói, "Thằng cha/con mụ đó có văn hóa chửi thề" "Văn hóa phong bì" mà phải nói "trào lưu, phổ biến". Thí dụ: Bác sĩ nhận phong bì của bệnh nhân đã trở thành một trào lưu không biết ngượng/phổ biến của giới bác sĩ Việt Nam bây giờ. "Văn hóa phóng uế" mà phải nói "thói quen phóng uế, xả rác." Thí dụ: Xả rác và phóng uế là thói quen bất trị của người Việt Nam bây giờ." hoặc, "Hút thuốc xong liền quăng tàn thuốc lá xuống đất là thói quen đã thấm vào não trạng của người Việt Nam bây giờ." "Văn hóa nói dối" mà phải nói, "thói quen nói dối, cố tật nói dối"."bệnh nói dối". Chúng ta không thể nói, "Thằng cha, con mụ đó có văn hóa nói dối." mà phải nói, "Thằng cha, con mụ đó có bệnh nói dối," "Văn hóa đi máy bay" mà phải nói, " những điều nên làm và không nên làm khi đi máy bay"

Catwalk: Bục trình diễn thời trang. Trong nước không hiểu nghĩa của từ này nên dịch là "sàn Catwalk". Dịch như thế thì chẳng ai hiểu gì cả.

Channel: 1. Băng tần (trong nước dịch là Kênh truyền hình). Thí dụ: "Đài truyền hình Fox News được phát hình trên băng tần 360"hoặc "Chương trình truyền hình CNN được phát hình trên băng tần 202"

   2. Channels (số nhiều) Cách, phương thức, ngõ ngách để gửi tin hoặc lấy tin hoặc thực hiện chuyện gì  đó. Hiện nay chữ "channels of communication" được BBC dịch là "kênh truyền thông" hoàn toàn không rõ nghĩa, mà phải dịch là "Các phương tiện truyền thông". Chẳng hạn "diplomtic channels" không thể dịch là "kênh ngoại giao" mà phải dịch là "đường lối, ngõ ngách ngoại giao". Ngõ ngách ở đây có thể là trực tiếp thương thảo hoặc qua mật đàm, hoặc nhờ một quốc gia đệ tam làm trung gian v.v..

Cherry: Trái anh đào.

Cholesterol: Độc tố trong máu (gây bệnh tim).

Clip: Đoạn băng ngắn, đoạn thu hình.

Composite: Hợp chất, vật liệu tổng hợp/hỗn hợp.

Copy: Bản sao, bản sao chép, rập khuôn. Người Tàu dịch là "phiên bản". (Xin xem bất kỳ từ điển Anh-Hoa nào). Còn "version" là mô phỏng không như sao chép (copy) đúng 100%. Trong nước bất cứ cái gì cũng dịch là "phiên bản" dù đó chỉ là mô phỏng hoặc nhái (version).

Counterpart: Người đồng cấp, đồng nhiệm.

Crew: Trên máy bay gọi là "phi hành đoàn". Trên tàu gọi là "thủy thủ đoàn". Trong nước dịch là "tổ bay", "thuyền viên".

Culture: Có nhiều nghĩa, không phải lúc nào cũng có nghĩa là "văn hóa". Văn hóa là một tổng hợp bao gồm rất nhiều lãnh vực của một xã hội như: Hội hè, nghi lễ, nghi thức, cách ăn mặc, ăn ở, cách nói năng, cách cư xử trong gia đình, ngoài xã hội…chẳng hạn như: văn hóa Trung Hoa, văn hóa Mỹ, văn hóa Việt Nam...qua đó chúng ta thấy sự khác biệt về lối sống giữa các quốc gia. Hiện nay hai chữ "văn hóa" được dùng tràn lan, sai nghĩa và trở nên dị hợm ở trong nước khi nói: văn hóa nói dối, văn hóa tham nhũng, văn hóa đi trễ, văn hóa chen lấn, văn hóa chửi thề, văn hóa phong bì…. Hai chữ "văn hóa" ở đây được dùng với ý xấu, ám chỉ cái gì đã trở thành cố tật thấm sâu vào não trạng và không sao thay đổi được nữa và được cả xã hội chấp thuận và làm theo. Trong khi "văn hóa" biểu tượng cho cái gì tốt đẹp đã được gạn lọc theo thời gian và là niềm hãnh diện vì là đặc trưng của một quốc gia. Theo từ điển Mỹ, "culture" ngoài nghĩa "văn hóa" còn có nghĩa khác như sau:

"The set of predominating attitudes and behavior that characterize a group or organization." Theo định nghĩa này thì "culture" có nghĩa là: Lề thói, cách cư xử, trào lưu, phổ biến, một căn bệnh, cố tật…của một tập thể, một tổ chức, một nhóm người nào đó chứ không chung cho cả một dân tộc. Xin nhớ cho, văn hóa là đặc trưng-thường là tốt đẹp chung cho cả một dân tộc. Do đó không thể nói:

"Văn hóa ứng xử" mà phải nói, "cách cư xử" sao cho lễ độ, lịch sự, phải phép v.v..

"Văn hóa nói dối" mà phải nói, "thói quen nói dối", "cố tật nói dối", "bệnh nói dối".

"văn hóa đi trễ" mà phải nói, "thói quen đi trễ", "bệnh đi trễ".

"văn hóa chửi thề" mà phải nói, "bệnh chửi thề", "tật chửi thề" Thí dụ: Thằng cha/con mụ đó có tật hễ mở miệng ra là chửi thề. Do đó không thể nói, "Thằng cha/con mụ đó có văn hóa chửi thề"

"văn hóa phong bỉ" mà phải nói "trào lưu, phổ biến". Thí dụ: Bác sĩ nhận phong bì của bệnh nhân đã trở thành một trào lưu không biết ngượng/phổ biến của giới bác sĩ Việt Nam bây giờ.

"văn hóa phóng uế"mà phải nói " thói quen phóng uế, xả rác. Thí dụ: "Xả rác và phóng uế là thói quen bất trị của người Việt Nam bây giờ." hoặc, "Hút thuốc xong liền quăng tàn thuốc lá xuống đất là thói quen đã thấm vào não trạng của người Việt Nam bây giờ."

"văn hóa nói dối"mà phải nói, "thói quen nói dối, cố tật nói dối"."bệnh nói dối". Chúng ta không thể nói, "Thằng cha, con mụ đó có văn hóa nói dối." mà phải nói, "Thằng cha, con mụ đó có bệnh nói dối,"

"văn hóa đi máy bay" mà phải nói, " những điều nên làm và không nên làm khi đi máy bay"

Cú đúp (bóng đá): Thắng hai bàn. Còn hat trick là thắng ba bàn.

Cup: Giải. Do đó người đoạt cúp là người đoạt giải.World Cup : Giải túc cầu/bóng đá thế giới

Cua-rơ (coureur trong xe đạp): Tay đua.

Debt ceiling: Mức nợ tối đa (không thể vượt qua giống như đã đụng tới trần nhà rồi) chứ không phải " nợ trần". "Nợ trần" khiến người đọc có thể hiểu là "nợ đời, nợ trần thế, nợ trần ai".

Depressed = (very sad):  Buồn nản, chán đời (trong nước dịch là trầm cảm). Chẳng hạn, khi gặp một tâm lý gia nếu chúng ta nói, "Tôi bị trầm cảm," thì vị bác sĩ chưa rõ bệnh tình của chúng ta. Nhưng nếu chúng ta nói,

"Tôi cảm thấy buồn nản, chán đời," thì vị bác sĩ hiểu ngay bệnh tình của chúng ta.

Desktop: Máy điện tử để bàn.

Doping: Dùng thuốc kích thích.

Ebook: Sách điện tử

Email: Điện thư

Exchange Floor: Nơi giao dịch, mua bán chứng khoán. Ở Việt Nam dịch là "sàn chứng khoán". Theo từ điển Longman 2002, chữ "Floor" có nhiều nghĩa. Ngoài nghĩa "sàn nhà, tầng" nó còn có nghĩa là một phần của tòa nhà của chính phủ dùng để hội họp hay điều trần mở ra cho công chúng. Chẳng hạn "Senate Floor" là trụ sở Thượng Viện Hoa Kỳ chứ không phải "Sàn Thượng Viện". 

Fake: Giả. Hàng fake: Hàng giả, rởm, dỏm.

Fan:Những người hâm mộ, kẻ hâm mộ. Nếu hâm mộ một cách điên cuồng có thể gọi là "tín đồ" như trong lãnh vực âm nhạc chẳng hạn.

Flyer: Tờ quảng cáo hoặc truyền đơn. Có người dịch là "tờ bươm bướm".

Freezing bank account= Phong tỏa một trương mục (không cho rút tiền hoặc trả tiền), chứ không phải "đóng băng" một trương mục.

Freezing of asset= Phong tỏa tài sản (không cho tẩu tán) chứ không phải "đóng băng" một tài sản. Chữ "freeze" mà dịch là "đóng băng" tức không rành tiếng Mỹ. Chữ "freeze" có rất nhiều nghĩa chứ không phải chỉ có nghĩa "đông lạnh, đóng băng" . Chẳng hạn, khi mình vô tình xâm phạm vào sân, vườn, nhà của người ta nếu chủ nhà la lớn, "Freeze!" tức "Đứng yên!" Nếu mình cứ bước tới người ta có thể rút súng bắn chết mình vì tội xâm phạm gia cư bất hợp pháp. Thảm họa này đã xảy ra tại Lễ Haloween khi một em bé Á Châu  đeo mặt nạ đi xin kẹo vào buổi tối, bước vào vườn nhà người của người ta. Khi nghe tiếng hô "Freeze!" (Đứng yên!) em bé không hiểu cho nên cứ bước vào, và bị bắn chết. 

Games: Các trò chơi (trên máy điện tử hay tại các nơi giải trí).

GDP: Tổng Sản Lượng Quốc Gia (Gross Domestic Product)

Ghost town: Thành phố bỏ hoang chứ không phải "thành phố ma". Haunted house: Căn nhà có ma.

Xin nhớ cho "căn nhà ma quái" là căn nhà có dáng vẻ hay tỏa ra một không khí lạ lùng, đáng sợ chứ chưa hẳn là "căn nhà có ma" thường thấy trong các phim thần thoại, kinh dị, các phim trinh thám hoặc phim khôi hài như "Ba Thằng Ngốc" (The Three Stooges).

Guitar: Tây Ban Cầm.

Hacker: Kẻ ăn cắp hoặc phá hoại các dữ kiện của người khác qua máy điện tử, có thể tạm dịch là "tin tặc".

Home page: Trang chính, trang nhất (không phải trang nhà). Ở Mỹ "home key" là các chữ trên bàn đánh máy mà các ngón tay sau khi vươn ra để đánh các chữ khác - đều trở về vị trí "home key" này. "Home room" là lớp học/giờ học đầu tiên của học sinh. Mọi giấy tờ của học sinh, hoặc hướng dẫn của giáo viên đều do "home room" phụ trách. Tại Hoa Kỳ, một giáo viên có thể dạy nhiều trường một lúc nhưng "Home school" là trường chính lưu giữ hồ sơ, giấy tờ cho giáo viên ấy. Các chữ "home" ở trên hoàn toàn không có nghĩa là "nhà".

Hand made: Hàng làm bằng tay, thêu tay (không phải bằng máy)

Hard-war/Soft-ware: Đã được dịch và phổ biến thành: nhu liệu/cương liệu hoặc phần cứng/phần mềm tại hải

ngoại thập niên 1980 khi Việt Nam chưa "mở cửa" và kiến thức về điện tử còn rất hạn chế. Thực ra hai từ Hard-ware/Soft-ware không có nghĩa cứng hay mềm gì cả mà nó có nghĩa là Máy và Ứng Dụng (Của Máy). Chúng ta có thể từ từ điều chỉnh lại bằng cách viết như sau: Phần Máy (Hard-ware) &Phần Ứng Dụng (Soft-ware) lâu rồi sẽ quen. Khi đó chúng ta sẽ bỏ luôn các chữ Hard-war/Soft-ware và chỉ còn giữ lại phần tiếng Việt mà thôi.

Hot: Nóng. Nhưng có rất nhiều nghĩa, tùy trường hợp.

Hot news: Tin hấp dẫn.

Hot girls :  Những cô gái ăn mặc hở hang, khiêu dâm

Ăn mặc hot: Ăn mặc hở hang, khiêu dâm.

Hot seat: Không phải là "ghế nóng" mà là đang ở vào tình thế gian nan, vô cùng bất lợi. Ví dụ: He is in hot seat có nghĩa là: Ông ta ở vào tình thế vô cùng nan giải. Hot seat tiếng lóng còn có nghĩa là "ghế điện" dành cho tử tội.

Hot topic/ Hot issue: Không phải là "đề tài nóng" mà là những vấn đề đang được bàn cãi sôi nổi thường xuất hiện trong các cuộc bầu cử tổng thống ở Mỹ.

Hot Items: Hàng bán chạy, hàng được ưa chuộng (theo mùa)

Bản nhạc ấy hot lắm: Bản nhạc vừa xuất hiện và được ưa chuộng, bán chạy, được hát nhiều.

Hot line: Không phải là đường dây nóng hay lạnh mà là "đường dây thông báo khẩn cấp" thường giữa vị nguyên thủ các quốc gia có vũ khí nguyên tử như Nga-Mỹ để tránh rủi ro.

Thị trường đang hot: Thị trường bán rất chạy (trái với ế ẩm)

Hot boy: Tiếng lóng Mỹ có nghĩa là đàn ông/con trai nổi tiếng về buôn bán xì-ke ma túy, đang bị cảnh sát theo dõi vì buôn bán, chuyển vận ma túy. Còn trong nước dùng với nghĩa khác thì tôi không rõ. 

Input/Output: Nhập lượng/ xuất lượng. hoặc Vốn/Thành quả. Trong nước dịch là đầu ra/đầu vào.

International Court of Justice: Tòa Án Quốc Tế. Hiện nay chữ này đang được phiên dịch là "Tòa Án Công Lý

Quốc Tế" như thế là không đúng, bởi vì: Court of Justice = Tòa Án chứ không phải "Tòa Án Công Lý".

Internet: Liên mạng hoặc mạng lưới toàn cầu.

Laptop: Máy điện tử cầm tay. Thực ra là để trên lòng (lap) khi đem ra phi trường, hoặc đi xa không có bàn.

Live music: Nhạc sống (do ban nhạc trình diễn chứ không phải nghe qua máy)

Live show: Chương trình trực tiếp (không phải thu hình xong rồi phát lại).

Logic: Thuận lý, hợp lý, lý đương nhiên (không cần tranh biện).

Lô cốt: Pháo tháp, đồn canh. Thời thực dân Pháp, chữ "Blockhaus"được phiên âm thành lô-cốt.

Logo:  Huy hiệu.

Marketing: Chiêu khách, quảng cáo để bán hàng, tìm cách để bán hàng, kéo khách hàng tới, quảng cáo bằng mọi cách để mở rộng một chiến dịch tranh cử chẳng hạn.

Mát-xa (Massage): Đấm bóp, nghề đấm bóp, tẩm quất.

Media: Truyền thông, nghành truyền thông bao gồm báo chí, đài phát thanh và truyền hình.

Meeting/ Mít-tinh: Cuộc biểu tình, buổi gặp gỡ, họp mặt, cuộc tập họp lớn.

Megaphone diplomacy/Microphone diphomacy =Ngoại giao theo kiểu ồn ào như họp báo, ra tuyên bố v.v.. chứ không phải âm thầm thương thảo để giải quyết vấn đề. BBC tiếng Việt - người dịch không biết nghĩa của từ kép này cho nên dịch là "ngoại giao micro". Dịch như thế thì thà không dịch còn hơn.

Messenger: Sứ giả, người đưa tin

Militant: Các phần tử bạo động, các phần tử chủ chiến. Từ này đang được phiên dịch sang Việt Ngữ là "chiến binh" như thế là không đúng. Từ điển Mỹ định nghĩa "militant" như sau: "Combative and aggressive in support of a political or social cause: chẳng hạn như "militant Islamic fundamentalists"có thể dịch là " các phần tử bạo động Hồi Giáo".Trong bất kỳquốc gia nào, phần tử chủ trương bạo động đều được báo chí Mỹ gọi là "militant".

Module: Cơ phận phụ, bộ phận rời. Chẳng hạn "nguyệt xa" là module- tức bộ phận phụ/rời của phi thuyền không gian. 

Nails: Tiệm Nails= Tiệm sơn móng tay, móng chân.Nghề Nails : Nghề sơn móng tay, móng chân.

Nude: khỏa thân, lõa thể.Ảnh nude là ảnh khỏa thân, lõa thể, cởi truồng.

Online: Trong nước dịch là "trực tuyến" là không rõ nghĩa. Online có hai nghĩa:

1)      Connected to other computers through the Internet or available through the Internet=Liên kết qua mạng lưới hoặc đã sằn sàng nối kết (qua mạng lưới)

2) Directly connected to or controled by a computer=Trực tiếp nối hoặc điều khiển bới máy điện tử.

Như thế online interview không thể dịch là "phỏng vấn trực tuyến " mà là "phỏng vấn qua hệ thống liên mạng" hay "phỏng vấn qua hệ thống máy điện tử". 

Online shopping: Mua hàng qua mạng lưới/mua hàng trên mạng.

Oxygen: Dưỡng khí 

Partner: Người hợp tác, người hùn hạp, người đứng chung với mình (trong trận đấu quần vợt chẳng hạn). Hiện nay chữ partner đang được dịch là "đối tác" như thế là sai. Hợp tác với mình thì không thể gọi là "đối" được, khác với đối thủ, đối phương, đối đầu… Stratergic partnership= Hợp tác chiến lược. Conprehensive Partner-ship= Hợp tác toàn diện.

Penalty (bóng đá): Phạt đển

Persistent: Hiện nay hầu hết các bài viết ở trong và ngoài nước nói về lâp trường của Trung Quốc đối với Biển Đông đều dùng nhóm chữ "thái độ quyết đoán". Theo tôi như thế là sai. Quyết đoán là khi thấy mình có lý, và tin tưởng rằng mình đúng và giữ nguyên lập trường. Còn khi sai, không có căn bản hợp lý, mà bảo thủ, giữ nguyên lập trường thì gọi là khăng khăng, nằng nặc, lì lợm. Do đó tôi đề nghị từ nay chúng ta bỏ không dùng nhóm chữ "thái đô quyết đoán" và thay bằng "Trung Quốc vẫn có thái độ khăng khăng hoặc " nằng nặc", "lì lợm"  trong việc khẳng định chủ quyền của mình ở Biển Đông".

Photocopy: Sao, chụp lại.  Bản photo= bản sao, bản chụp đúng 100%. Tàu dịch là "Phiên bản". Còn "version" là nhái, mô phỏng không đúng 100%. Trong nước "version"dịch là "phiên bản" hoàn toàn sai.

Piano: Dương Cầm.

Positive/Negative (Y Học): Trong nước dịch là "Dương tính" và "Âm tính" như thế không rõ nghĩa. Theo từ điển Longman: Positive/Negative= "A medical or scientific test that is show positive (rõ ràng) signs of what is being looked for" Như thế Positive phải dịch là= Có dấu hiệu bệnh gan, lao phổi, ung thư v.v…và Negative=Không có dấu hiệu bệnh tiểu đường, gan, lao phổi, ung thư….

Nhạc Rap= Có thể tạm dịch là "Nhạc gõ" (gõ lách cách để giữ nhịp) hoặc "Nhạc hát theo nhịp gõ". Hoặc có thể dịch là "Hát bài chòi Mỹ" hay "Hát xướng lô-tô Miền Nam"

Real Estate Bubble: Đó là tình trạng: "Rapid increases in valuations of real property such as housing until they reach unsustainable levels and then decline." Trong nước dịch là "bong bóng địa ốc" hoàn toàn không rõ nghĩa. Nó là tình trạng giá nhà đã tăng nhanh quá cao, bão hòa và bắt đầu đi xuống (vỡ như bong bóng).

Resort: Khu Resort là khu nghỉ mát, khu nghỉ dưỡng.

Sạc điện (Charge): Nạp điện. Binh ắc-quy: Bình điện

Scandal: Những vụ tai tiếng.

Sexy: Hấp dẫn, hở hang, gợi dục. Do đó "Một cô gái có thân hình sexy" là cô gái có thân hình hấp dẫn (gợi dục,

gợi sự ham muốn). Một cô gái ăn mặc sexy là cô gái ăn mặc hở hang, không đứng đắn…chẳng hạn như váy ngắn quá, áo hở ngực lồ lộ, hoặc váy mỏng/ quần mỏng lộ cả quân lót bên trong. Cô ấy có khuôn mặt sexy tức cô ấy có khuôn mặt lẳng lơ, đa tình.

Sốc (Shock): Bàng hoàng, sửng sốt, choáng váng (vì quá bất ngờ). Chữ  shock đang được dùng tràn lan trong nước dùng như một thứ kiểu cọ, thời trang, làm dáng. Chẳng hạn hàng được bán đổ bán tháo, bán với giá rẻ mạt được gọi là "giảm sốc (shock)".

Show: Các buổi trình diễn văn nghệ. Bầu Show: Bầu ca nhạc. Người tổ chức nhạc hội.

Showbiz: Những buổi trình diễn/ giới thiệu thương mại.

Stress: Căng thẳng, căng thẳng thần kinh.

Style: Kiểu, kiểu cọ, lối. 

Tiêm vaccine: Trích ngừa, chủng ngừa.

Tít (Pháp=Titre) : Tiêu đề, nhan đề, tin hàng đầu,

Tomboy: Gái hiếu động, gái mà như trai.

Top: Đứng đầu, hàng đầu.

Top Ten: Mười người/quốc gia/hãng…đứng đầu v.v..

Tuổi Teen, các Teen: Chúng ta hãy xem người Mỹ đếm số từ 13 tới 19: Thirteen, fourteen, fifteen, sixteen, seventeen, eighteen và nineteen. Tất cả đều kết thúc bằng chữ teen. Như vậy "tuổi teen" là tuổi vị thành niên, dưới 20 tuổi.  Và "các teen" là các trẻ vị thành niên. Do đó "teen pregnant" có nghĩa là vị thành niên mang bầu/có thai - một tệ nạn của xã hội Mỹ bây giờ cho nên phải phát bao cao su sinh lý cho học sinh là như thế đó.

Tour du lịch: Chuyến du lịch, các chuyến du lịch.

-Tôi vừa đi tour Tôi vừa đi du lịch. Tôi vừa làm một chuyến du lịch.

-Cho tôi một vé đi tour Hạ Long= Cho tôi một vé du lịch Hạ Long.

Trading floor:  Nơi giao dịch, mua bán chứng khoán. Trong nước dịch là "sàn chứng khoán" như thế là sai vì chữ "floor" ở đây không có nghĩa là "sàn nhà". Chẳng hạn trụ sở Thượng Viện của Hoa Kỳ cũng còn gọi là "Senate  Floor". Theo từ điển Longman 2002 "floor" có nghĩa là phần của một tòa nhà của chính phủ nơi người ta thảo luận hoặc tham dự những phiên họp mở ra cho công chúng.

Tunnel: Đường hầm (đào dưới đất hoặc xuyên qua núi), tiếng Hán gọi là "địa đạo". Chẳng hạn như : Đường Hầm Thù Thiêm, Đường Hầm Đèo Hải Vân, Đường Hầm Đèo Cù Mông. Xin nhớ cho "hầm" (bunker) khác  "đường hầm". Nếu chúng ta nói, "Hầm Đèo Cả" tức là ở Đèo Cả có một cái hầm chứa cái gì đó, có thể là hầm trú ẩn, kho vũ khí hoặc căn cứ quân sự bí mật v.v..Còn nếu chúng ta nói, "Đường Hầm Đèo Cả" thĩ rõ ràng đây là một con đường ngầm dưới đất xuyên qua Đèo Cả chứ không phải là một kho chứa hoặc hầm trú ẩn v.v..

Tuýp, ống tuýp (Tiếng Pháp là tube): Ống sắt.

TV: Truyền hình, đài truyền hình. Trong nước có cái lạ là đài tiếng nói thì gọi là "phát thanh" trong khi đài truyền hình thì gọi là "phát sóng" thay vì "phát hình". Theo tôi nghĩ, phát hình đúng hơn là phát sóng. Chẳng hạn; "Chương trình phát thanh được truyền đi trên làn sóng AM 1200.", "Chương trình phỏng vấn/ca nhạc/phóng sự/tuyển lựa ca sĩ… sẽ được phát hình vào lúc…"

Vaccine: Thuốc chủng ngừa, trích ngừa

Version: Bản dịch, bản mô phỏng (hơi khác nguyên bản một tí), bài tường thuật, mô tả.

Violin/Violon: Vĩ Cầm.

Virus: Siêu vi trùng, siêu vi khuẩn, đã có thời dịch là "tinh độc" (cực nhỏ mà độc hại)

Visa/Passport: Xin visa tức là xin nhập cảnh. Xin passport là xin xuất cảnh.

Vô-lăng (Pháp =Volant): Tay lái. Lốp = Vỏ xe, vỏ bánh xe. Săm=Ruột xe, ruột bánh xe. Miền Nam trước đây nói rất gọn: "Thay vỏ ruột bánh xe" là ai cũng hiểu. Phanh=Thắng.

Xe hybrid: Xe chạy xăng và điện (Petroleum-electric hybrid vehicles)

Xe container: Xe vận tải lớn, xe tải lớn, xe thùng. Các container: Các kiện hàng, các thùng chứa hàng, Tàu Container: Tàu chở các kiện hàng/ Tàu vận tải lớn. Cảng container: Cảng bốc dỡ các kiện hàng lớn. 

Website: Trang mạng/trang thông tin điện tử.

World Cup : Giải túc cầu/bóng đá thế giới.

Đào Văn Bình

(California Tháng 03/2013 và bổ túc thêm vào 25/7/2015)