Cơm Ăn Áo Mặc: March 2016

30 March 2016

Chuyện tào lao!

Trong thời gian này ở VN đang sôi nổi vì những "chuyện tào lao". Đó là những thứ chuyện vớ vẩn không có thật và cũng có thể là mấy ông mấy bà rảnh việc ngồi tán gẫu những chuyện trời ơi, thật giả lẫn lộn. Cũng như ở Sài Gòn xưa có thành ngữ rất hay là "chuyện radio Catinat". Nó bắt nguồn từ những buổi chiều khoảng giờ tan sở, mấy ông công tư chức, nhất là mấy ông văn nghệ sĩ rảnh rỗi ra ngồi ở nhà hàng La Pagode, một quán café lớn nhất Saigon hồi đó nằm giữa ngã tư đường Catinat – Lê Thánh Tôn, hai con đường chính của thành phố.

Đường Catinat Saigon xưa.

Quán La Pagode hồi đó của ông chủ Liêm. Quán này theo kiểu mấy nhà hàng bên Paris xưa, thường bày mấy dãy salon ra ngoài hè rộng để khách ngồi tán dóc. Thôi thì đủ thứ chuyện từ thời sự đến chuyện riêng tư, chuyện văn nghệ, chuyện làm ăn, chuyện tình "cô Ba Tí"... chẳng thiếu thứ gì. Nhưng chuyện "nghe đồn" nhiều hơn chuyện có thật. Thế nên thiên hạ nói đó là thứ "radio Catinat", ai tin thì tin, không tin cũng chẳng chết thằng Tây nào.

Bây giờ đường Catinat đã đổi tên là đường Tự Do, nhà hàng La Pagode cũng mất tích, nhường chỗ cho hãng du lịch. Nhưng những thứ chuyện kiểu radio Catinat vẫn còn nguyên si. Nó còn "vươn lên tầm cao mới", các quan cũng nói chuyện kiểu radio Catinat hay chuyện tào lao cũng như nhau.

Ở đây tôi chỉ kể với bạn đọc hai chuyện mới toanh đang được dư luận bàn tán xôn xao. Chuyện thứ nhất là chuyện thuộc về "đại sự quốc gia". Một chi tiết nhỏ thôi nhưng cũng làm nhiều người dân thắc mắc và nghi ngại.

Chung cư Cô Giang (quận 1) đã xuống cấp nghiêm trọng nằm trong danh sách cần thay thế của TP Sài Gòn.

Ai phản động, thế lực thù địch nào đứng sau mấy ông tự ứng cử Đại biểu Quốc Hội?

Câu chuyện bầu cử Đại biểu Quốc Hội (ĐBQH) đang làm xôn xao dư luận tại VN. Theo quyết định của Quốc hội, ngày bầu cử Đại biểu Quốc Hội tại VN năm nay vào Chủ nhật, ngày 22/5/ 2016 . Thể thức bỏ phiếu: Từ 7 giờ sáng đến 7 giờ tối. Đến nay đã có hơn 100 người xin tự ứng cử Đại biểu Quốc hội trên cả nước.
Thực tế thì người dân đã quá quen thuộc với tình trạng đi bầu này rồi, hầu hết đều là người bận rộn và không thể biết hết tiểu sử của từng ông ứng cử để lựa chọn lá phiếu của mình.

Chỉ có mấy ông có liên quan tới các "chức sắc" trong cơ quan nhà nước mới hăng hái bàn tán và kén cá chọn canh thôi. Có quá nhiều chuyện phức tạp trong những kỳ "toàn dân đi bầu" theo khẩu hiệu hàng ngày trên khắp các đường phố. Nhưng chưa năm nào có kiểu phát ngôn "sặc mùi thù địch" như năm nay khiến ngay cả những người chẳng để ý gì đến ngày bầu cử cũng phải giật mình. Bởi các ông trong cái gọi là Tiểu Ban An Ninh, Trật Tự, An Toàn Xã Hội của Hội Đồng Bầu Cử Quốc Gia đã "dọa" rằng "một số người có sự ủng hộ của tổ chức phản động trong nước, nước ngoài đứng ra vận động bầu cho họ, thậm chí cung cấp tài chính để vận động".

Nguy hiểm thật, mấy cái tổ chức phản động ở đâu ra thế? Ở nước ngoài về hay ở trong nước? Người dân lại trở nên lo lắng băn khoăn sợ mình bầu lầm cho những anh đó sẽ bị gán cho cái tội "theo chân bọn phản động" là bị hạch hỏi lôi thôi, có khi bị tù oan như ông Nguyễn Thanh Chấn, ngồi tù 10 năm vì cái tội do người khác làm.

Tôi tường thuật chi tiết hơn về phát ngôn "quái đản" này.

Chung cư Nguyễn Thiện Thuật, nơi tác giả Văn Quang đang sống.

Phát ngôn gây sốc nặng

Ngày 15 tháng 3, Đoàn giám sát công tác bầu cử do phó thủ tướng chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã có buổi làm việc với Ủy Ban Bầu Cử TP. Hà Nội. Tại buổi làm việc này, một thành viên đoàn giám sát, Tiểu Ban An Ninh, Trật Tự, An Toàn Xã Hội nhận định kỳ bầu cử lần này phức tạp hơn, đã hình thành phong trào tự ứng cử.

Thành viên đoàn giám sát này đã thông tin, trong 47 người tự ứng cử tại Hà Nội, một số người có sự ủng hộ của tổ chức phản động trong nước, nước ngoài đứng ra vận động bầu cho họ, thậm chí cung cấp tài chính để vận động. Tuy nhiên, vị này không nêu cụ thể trường hợp nào.

Tức khắc các vị đại biểu tự ứng cử bị "chạm nọc" cứ như bị vu khống ngang xương, chẳng khác nào một đòn hiểm đánh vào uy tín của mình. Người dân chắc chắn không dám bầu cho mình.

Bình luận trước vấn đề này, ông Lê Văn Cuông - nguyên Phó trưởng Đoàn ĐBQH Thanh Hóa - cho biết: Các kỳ bầu cử ĐBQH trước cũng có nhiều người tự ra ứng cử, nhưng không thấy có thông tin một số trường hợp tự ứng cử được tổ chức phản động đứng đằng sau. Ông Cuông đặt vấn đề: "Sau khi thấy thông tin như trên, tôi rất ngạc nhiên vì đây là vấn đề mới xuất hiện gần đây". Ông Cuông cũng nêu quan điểm, nếu chưa có chứng cứ xác thực mà chỉ là nghi vấn hay tin đồn thì phải xác minh làm rõ ngay.

Nếu chưa đủ căn cứ để khẳng định trường hợp tự ứng cử đó có vi phạm, trong khi hồ sơ ứng cử của họ hợp lệ phải đưa vào hiệp thương theo đúng quy định của pháp luật. Theo ông Cuông, việc thông tin như vậy cũng là để cảnh báo cho dư luận, để cử tri cảnh giác. Tuy nhiên đối với những ứng cử viên chân chính, họ cũng sẽ bất bình bởi thông tin đó cũng gây ảnh hưởng nhất định tới uy tín của họ.

Ông nói, "Nếu thông tin chỉ dừng lại chung chung kiểu một số người tự ứng cử có sự ủng hộ của tổ chức phản động trong nước, nước ngoài mà không nêu cụ thể là ai sẽ làm cho vàng thau lẫn lộn, gây khó cho cử tri và chính những ứng viên khác. Dư luận và cử tri không rõ trong số người tự ra ứng cử ĐBQH ai là chân chính, ai có vấn đề. Việc đó sẽ ảnh hưởng đến kết quả của những người ứng cử nói chung."

Vẻ hoang lạnh, âm u của chung cư 727 Trần Hưng Đạo.

Cần phải nói rõ ai là người đã phát ngôn

Theo tôi, một vấn đề then chốt là phải chỉ đích danh người đã đưa thông tin này, ông nào, tên gì, chức vụ, có ý định gì khi thông tin mơ hồ như vậy. Người dân và dư luận đòi hỏi phải đưa danh tính người phát ngôn "kinh khủng" đó ra để anh ta giải thích và chứng minh đích danh ai là kẻ được bọn phản động đứng đằng sau và bọn phản động đó tên gì, ở đâu?

Nếu không chứng minh được thì đây chỉ là thứ báo cáo tào lao hay nói bình dân hơn là "chơi đểu" ngay trong cuộc họp cùa các giới chức cấp cao. Sao không truy hỏi người đã nói ngay lúc đó? Chuyện lớn như thế mà cũng tào lao được thì chỉ thời nay mới có. Chuyện thứ hai tôi muốn kể, đó là chuyện về "cải tạo" chung cư ở Sài Gòn.

Ông Thăng đi thị sát chung cư cũ

Lại chuyện ông Bí thư thành ủy Sài Gòn Đinh La Thăng đi thị sát quanh thành phố. Ngày 18/3 vừa qua, ông đã có chuyến thị sát bất ngờ ngay tại chung cư Cô Giang (phường Cô Giang, Quận 1). Chuyến thị sát "chớp nhoáng" nhưng người dân ở đây ngóng đợi rất lâu và hy vọng sẽ có những thay đổi tích cực cho cuộc sống của họ.

Chung cư Cô Giang được xây dựng vào năm 1968 gồm 4 lô với gần 900 gia đình dân sinh sống. Kết quả kiểm định của cơ quan chức năng cho thấy nhiều hạng mục của chung cư này như tường bị bong tróc, nhiều nơi sắt thép lộ ra ngoài, lối đi tối om. Cơ quan chức năng đánh giá chung cư có thể sập, gây nguy hiểm đến tính mạng, tài sản của người dân. (Theo báo chí ở VN).

Năm 2006, UBND TP Sài Gòn chủ trương đầu tư khu nhà và trung tâm thương mại tại chung cư Cô Giang với quy mô 1.4 ha gồm 30 tầng, 1,092 căn nhà. Trong đó, gần 300 căn phục vụ cho tái định cư tại chỗ. Tổng chi phí bồi thường được phê duyệt hơn 1,500 tỷ đồng ($66 triệu Mỹ kim). Đến năm 2011, mặc dù UBND TP Sài Gòn đã chỉ đạo tháo dỡ khẩn cấp nhưng vẫn chưa thực hiện được vì người dân vẫn còn sống ở chung cư chưa di dời.

Mái tôn mục nát, tiêu điều ở chung cư 727 Trần Hưng Đạo.

Bí thư Thăng yêu cầu trong 5 năm, Quận 1 phải xây mới toàn bộ những chung cư đang trong tình trạng "sập bất cứ lúc nào". Ông Thăng nói tiếp: "Phải bảo đảm người dân sống trong sự an toàn chứ không phải lo nhà sập. Nhà dân sập thì mấy lãnh đạo cũng sập."

Có lẽ ông Thăng chỉ đe nẹt cấp dưới thế thôi chứ sự thật thì nhà sập nhưng mấy ông lãnh đạo vẫn không sập đâu. Các ông ấy ở biệt thự lo gì nhà dân sập, quyền lực đầy mình, móc nối đủ loại chằng chéo làm sao mà sập được. Có ngàn lẻ một lý do, ngàn lẻ hai nguyên nhân có thể "đổ vạ" cho cái sự sập chung cư này, "không phải tại tôi".

Lại chuyện tào lao về cái chung cư

Tôi là dân ở chung cư khoảng gần 40 năm nay, cái chung cư cũ nát, xây dựng từ năm 1968 cho những người dân ở khu Bàn Cờ bị cháy nhà, tôi ở trại cải tạo ra, nhà cửa mất sạch, phải đi ở thuê, sau này mua lại căn chung cư này. Đến nay cũng chẳng khác gì cái chung cư Cô Giang mà ngài Bí thư vừa vi hành. Nhiều hạng mục như tường bị bong tróc, đục tí tường để đóng một cây đinh, vữa rơi ra vụn như cát, nhiều nơi sắt thép lộ ra ngoài, thỉnh thoảng ngay tại hành lang một mảng vữa rơi xuống giữa lối đi, may mà chưa có ai chết. Cơ quan chức năng cũng đánh giá chung cư này cũng có thể sập, gây nguy hiểm đến tính mạng, tài sản của người dân.

Tuần vừa qua có chừng 5-7 cậu thanh niên xin phép vào "khảo sát" nhà cửa của tôi. Các cậu khoét vài cái lỗ, hứng ít vữa vụn hơn cát mang đi. Nhà nào cũng được "khảo sát" như thế. Lúc đó người dân khu tôi ở mới có tin chung cư đã có người mua, dân chung cư sẽ phải di dời đi nơi khác. Thường có hai cách giải quyết cho chủ nhà: Một là là nhận tiền đền bù rồi đi luôn chỗ khác. Hai là ra nơi ở tạm gọi là "khu tái định cư" đợi chung cư mới làm xong sẽ được "bố trí" cho chủ nhà ở lại trên tầng lầu 3 trở lên.

Nghe tin này những người hàng xóm của tôi có vẻ xôn xao nhưng rồi lại bảo nhau cứ yên tâm. Bởi họ thừa biết ở Sài Gòn còn có rất nhiều chung cư như thế mà chẳng có gì thay đổi, dân vẫn cứ "đánh đu với thần chết", mặc cho mọi sự xảy ra.

Nhiều câu chuyện hoang đường được thêu dệt cho rằng chung cư 272 bị ma ám.

Chung cư ma vẫn còn đó

Theo thống kê mới nhất từ Sở Xây Dựng TP Sài Gòn, hiện cả thành phố có 1,244 chung cư thì có 533 chung cư xây dựng trước năm 1975 với trên 50 ngàn căn nhà có người đang sinh sống. Phần lớn những chung cư này đang xuống cấp nghiêm trọng.

Đáng kể nhất là chung cư 727 Trần Hưng Đạo, người dân gọi đó là "chung cư ma". Hơn chục năm trước đã có lệnh tháo dỡ và cho di dời dân, nhưng nay vẫn còn đó, vẫn còn 13 gia đình dân "bám trụ" vì cho rằng chưa được đền bù thoả đáng. Mỗi ngày, hàng chục con người vẫn đang sống trong "chung cư ma" giữa Sài Gòn dù nó có thể đổ sập bất cứ lúc nào. Tôi cũng đã từng lên chung cư đó cách đây 5-7 năm, quả là đáng sợ thật. Cầu thang gỗ lung lay, lối đi tối om, rác rến bừa bãi. Con người ở đó ra vào chẳng khác nào chuột ngày. Rất nhiều tin đồn chung cư có ma. Nhưng chỉ có "ma cô," "ma túy" hoành hành. Trong căn phòng ẩm thấp, tồi tàn, bà Hồ Thị Kim Hồng, 51 tuổi, than thở: "Có ai muốn sống cảnh ai nhìn cũng sợ như thế này đâu, nhưng giờ với số tiền đền bù chỉ 150 triệu đồng thì chúng tôi biết tìm đâu ra căn nhà khác để ở".

Vì thế hầu như người dân trong cả chung cư tôi đang ở vẫn cứ lo lắng. Cứ ngồi tính tiền đền bù không đủ mua một căn nhà tranh cũng không đủ, đi đâu đây? Còn ở tạm cái "khu tái định cư" đợi cái chung cư mới có khi hàng chục năm xây chưa xong. Nơi tái định cư thường là ở những nơi khỉ ho cò gáy hoặc giữa cánh đồng quê làm sao chịu nổi. Kiếm đâu ra việc làm. Cái sự "quy hoạch treo" tức là quy hoạch rồi để đó diễn ra ở khắp nơi trở thành chuyện "bình thường", dân la làng chẳng ai nghe.

Cái chung cư ma như 727 Trần Hưng Đạo hơn chục năm nay vẫn trơ gan cùng tuế nguyệt, có mỗi cái mà làm không xong, vậy thì các ngài định phá dỡ, xây dựng vài chục cái chung cư mới từ nay đến năm 2020, tức là còn 4 năm nữa. Bạn đọc nghĩ xem có phải là chuyện tào lao không?

Văn Quang

Viết từ Sài Gòn ngày 28.03.2016

28 March 2016

Ảo Ảnh Của Tâm

Ảo Ảnh Của Tâm

Đối với quỷ sứ, cung trời là địa ngục còn địa ngục là thiên đàng.

Đối với thiên thần, cung trời là thiên đàng còn địa ngục là địa ngục.

Cùng một thứ mà kẻ thì gọi là thiên đàng, người thì gọi là địa ngục. Vậy thì cung trời và địa ngục đều giả, không thực.

Cũng lại như thế. Một kẻ ăn chơi đàng điếm mà nhốt nó vào tu viện thì đúng là nhốt nó vào địa ngục. Nhưng sau một thời gian thấy quen, rồi yêu thích rồi cuối cùng nhận ra đây mới chính là thiên đàng.

Một vị tu hành đạo đức bị đưa vào chốn ăn chơi đàng điếm thì đúng là nhốt ông ta vào địa ngục. Nhưng sau một thời gian thấy quen, rồi yêu thích rồi cuối cùng nhận ra đây mới chính là thiên đàng.

Chính vì thế mà trong Kinh Viên Giác, Đức Phật đã giảng dạy cho Bồ Tát Thanh Tịnh Tuệ, "Này thiện nam tử: Trí tuệ, ngu si đều là Bát Nhã. Địa Ngục, Cung Trời đều là Tịnh Độ. Chúng Sinh, Quốc Độ đều đồng một pháp tính, Vô Minh, Chân Như không khác cảnh giới..."

Khi Tâm ở thể Chân Như tức nhìn vạn vật bằng Phật nhãn thỉ Thiên Đàng hay Địa Ngục - Chúng sinh hay Quốc Độ (đất Phật)…nói rộng ra vạn vật đều đồng nhất thể. Còn khi Tâm động và nhìn sự vật bắng "tục nhãn" thì thấy có sai biệt, tức thấy địa ngục, cung trời, chúng sinh quốc độ. Từ sai biệt này mà nảy ra Đúng-Sai, Thương-Ghét.

Bạn ơi,

Con người thường nhìn sự vật qua lăng kính của cảm xúc. Khi yêu thích thì gán cho nhãn hiệu thiên đàng, khi chán ghét thì gán cho nhãn hiệu địa ngục.

Muốn sống hạnh phúc thì cùng lúc phải chặt đứt hai vọng tưởng điên đảo về cung trời và địa ngục. Câu chuyện sau đây là bản minh họa rõ nét về những vọng tưởng điên đảo của Tâm mình:

"Đêm ấy là đêm rằm. Mặt trăng chiếu sáng lung linh cả một vùng. Tại nơi giang đầu, một đôi tình nhân yêu nhau lần đầu. Giữa đêm trăng sáng, họ đưa nhau ra đây tình tự, thề non hẹn biển. Còn đêm nào tình tứ hơn đêm nay? Người con trai khẽ nắm lấy bàn tay người con gái, âu yếm nói:

-Em yêu ơi ! Hãy nhìn ánh trăng kia, ánh trăng lung linh, mờ ảo. Đêm nay là đêm diễm lệ. Mảnh trăng đẹp tuyệt trần kia là nhân chứng cho mối tình bất diệt của chúng ta. Trăng đẹp như tình ta đẹp. Trăng xinh như mộng ta xinh !

Nhưng tại nơi giang hạ, ngay lúc đó, một đôi tình nhân vì tình đời ngang trái, ngày mai họ phải vĩnh viễn xa nhau. Họ ra đây để từ tạ nhau lần cuối. Người con trai đau khổ nắm lấy tay người con gái, nói:

-Em yêu ơi! Trăng đêm nay sao úa màu, tàn tạ? Dường như trăng đang lịm chết để chia xẻ với đêm chia ly vĩnh biệt của đôi ta. Trăng ơi, sao trăng ảm đạm thế? Trăng vương màu tang như cuộc đời lạnh giá, vô vị của anh từ đây phải vĩnh viễn xa em !

Cũng ngay lúc ấy, một bác nông phu, nhà ở gần mé sông, bước ra ngoài sân. Bác ngửa mặt lên trời, ngắm nhìn mặt trăng một hồi rồi chép miệng, nói:

-Chà, cái con trăng quầng sáng có pha màu hồng như thế kia thì năm nay coi chừng mất mùa đa!

Cũng ngay lúc ấy, tại một thành phố tương đối thanh bình, nhân mùa Trung Thu, các em bé vui vẻ rước đèn đi chơi và cùng nhau ca hát:

Ánh trăng trắng ngà.
Có cây đa to.
Có thằng Cuội già ôm một mối mơ.
Cuội ơi ta nói Cuội nghe...

bằng cả tâm hồn ngây thơ, trong trắng. Các em chẳng thắc mắc gì về Chị Hằng, Chú Cuội ngoại trừ lồng đèn và bánh kẹo.

Cũng ngay vào lúc ấy, tại một đài thiên văn, một khoa học gia đang dùng viễn vọng kính để quan sát mặt trăng. Ông chẳng hề có ý nghĩ mảnh trăng diễm lệ như đôi tình nhân ở đầu sông. Ông cũng chẳng thấy trăng úa màu như đôi tình nhân ở cuối sông. Ông cũng chẳng thấy dấu hiệu nào chứng tỏ năm nay sẽ mất mùa như bác nông phu. Dĩ nhiên già rồi, ông đâu còn đi rước đèn Trung Thu nữa cho nên đâu có quan tâm tới Chị Hằng, Chú Cuội. Ông đang lặng lẽ quan sát quỹ đạo của mặt trăng để tính đường bay chính xác cho chiếc phi thuyền dự tính phóng lên vào cuối năm nay. Mặt trăng đối với ông chỉ là một vệ tinh bay quanh trái đất và có thể có vị trí chiến lược trong cuộc Chiến Tranh Tinh Đẩu (Star Wars).

Vậy thì bạn ơi,

-Xin đừng vẽ rồng vẽ rắn thêm cho cuộc đời vốn đã rối ren.

-Xin đừng đeo kính màu để bàn tán về thiên nhiên phong cảnh của một bức tranh.

-Xin đừng bình luận thêm về những vấn đề đang làm nhức đầu thiên hạ. Xin hãy "Dẹp bỏ cổ họng, môi, lưỡi " (1) như một thiền sư đã nói nếu bạn muốn tâm hồn an tĩnh.

-Hãy nhìn đời như một tấm gương.

-Tấm gương nhìn người đẹp nhưng không nói gì.

-Tấm gương nhìn người xấu nhưng không nói gì.

-Xin đừng nhìn người xấu để nói rằng tâm hồn người đó xấu.

-Xin đừng nhìn người đẹp để tưởng rằng tâm hồn người đó đẹp.

-Xin đừng nhìn người giàu sang mà tưởng tâm hồn họ thánh thiện.

-Xin đừng nhìn người ăn mày mà tưởng rằng họ không có Phật tánh (2)

-Xin đừng nhìn người giàu sang mà tưởng tâm hồn họ thanh cao.

-Xin đừng nhìn vào ngôi nhà tranh vách đất mà tưởng nơi đó không có tình thương.

-Xin đừng nhìn vào những nụ hôn nồng cháy qua phim ảnh, tài tử ci-nê, công chúa hoàng tử, người mẫu, đám cưới… mà cho đó là lâu đài hạnh phúc.

-Xin đừng nhìn một cậu thanh niên đẹp trai ăn nói ngọt ngào mà cho đó là người chồng lý tưởng.

-Xin đừng nhìn một cô người mẫu chân dài yểu điệu mà cho đó là người trong mộng.

-Xin đừng nhìn vào chiếc xe sang, bộ quần áo đắt tiền với những dự án đồ sộ mà tưởng nơi đó tín nhiệm để rồi bị lừa bạc tỷ.

-Xin đừng nhìn vào nơi thờ phượng Thần Linh huyền bí mà tưởng nơi đó thánh thiện.

-Xin đừng nhìn vào chốn vui chơi, ồn ào náo nhiệt mà tưởng nơi đó là hạnh phúc.

-Xin đừng nhìn vào nơi vắng vẻ thanh tịnh mà cho là buồn chán.

Chính Tham-Sân-Si khiến cái Tâm, cái Nhìn, cái Nghe, cái Thấy, cái Suy Nghĩ của người ta bị méo mó từ đó chỉ nhìn thấy ảnh ảo hay hình ảnh giả tạo mà không nhìn thấy thực tướng tức hình ảnh thật.

Chư Phật, chư vị Bồ Tát, A La Hán vì không bị nhiễm vào Tham-Sân-Si cho nên tâm không dao động. Vì tâm không dao động cho nên nhìn thấy thực tướng của muôn loài.

Hãy ghi nhớ lời Phật dạy:

-Hạnh phúc do nơi Tâm mình mà không do đời tô vẽ.

-Thanh thản do nơi Tâm mình chứ không do cảnh ở chung quanh.

-Thánh thiện và bợn nhơ do nơi Tâm mình mà không do thần linh ban tặng.

-Giải thoát do nơi Tâm mình mà không do nghi lễ.

-Trói buộc do nơi Tâm mình chứ không phải sợi dây.

-Tội lỗi do nơi Tâm mình chứ không phải do sự lên án của người đời. Bởi vì sự lên án của người đời nhiều khi do hận thù và thương-ghét.

-Không một ai - kể cả Thần Linh Màu Nhiệm - có thể làm cho người khác trở nên thánh thiện và không một ai - kể cả Thần Linh Màu Nhiệm - có thể làm cho phẩm hạnh người khác trở thành hoen ố. (3)

-Không một ai có thể làm cho mình trở nên có phẩm hạnh dù trên mình đeo đủ thứ kim cương, ngọc ngà, châu báu đắt giá nhất, hoặc các chức vụ, quyền thế cao nhất trên thế gian này. Phẩm hạnh cao quý nhất là đạo đức. Mà đạo đức cao quý nhất là làm việc thiện và trang bị tâm mình bằng tâm Phật.

Bạn ơi,

-Không một ai có thể đem lại hạnh phúc – trong khi chính mình lại không muốn kiến tạo hạnh phúc cho mình.

Bạn ơi,

Muốn sống với chân hạnh phúc xin hãy chặt đứt mọi vọng tưởng điên đảo. Khi vọng tưởng điên đảo chấm dứt thì Chân Tâm sáng tỏ.

-Khi Chân Tâm sáng tỏ thì sẽ nhìn thấy vạn vật ở thể chân như.

-Khi nhìn thấy thể chân như của vạn vật thì không còn ảo tưởng.

-Khi không còn ảo tưởng thì bạn sẽ không còn vọng động.

Bạn ơi,

Thế giới càng văn minh, nhu cầu vật chất càng nhiều, con người càng sống với ảo tưởng. Ảo tưởng về sự giàu sang, về trí thức, về vẻ đẹp, về tài năng, về đức độ, về quyền uy, về chân lý, về sự thánh thiện.

-Rất nhiều người mang ảo tưởng là mình thánh thiện nhưng thực ra họ chẳng thánh thiện gì cả.

-Rất nhiều người mang ảo tưởng là mình giàu sang nhưng thực ra họ chỉ là thứ "trưởng giả học làm sang".

-Rất nhiều người mang ảo tưởng là mình quý phái nhưng thực ra trên đời này chẳng có gì gọi là quý phái. Quý phái giống như chiếc áo khoác ngoải. Cửi ra thì mọi người đều trần trụi như nhau.

-Rất nhiều người mang ảo tưởng là mình đẹp nhưng thực ra họ chẳng có gì đáng để chiêm ngưỡng.

Khi không còn ảo tưởng hoặc "viễn ly" được điên đảo mộng tưởng, con người sẽ sống bình dị, khiêm tốn, không hoang phí, không đua đòi, không say mê quyền lực, không còn muốn đè đầu người khác. Đó là một cuộc sống vô cùng an lành.

Hãy "hành thâm" tức nghiền ngẫm, dùng trực giác, trí tuệ để hiểu và thực chứng Bát Nhã Tâm Kinh thì lúc đó hành giả sẽ: "Vô hữu khủng bố. Viễn ly điên đảo mộng tưởng." Khi đã "viễn ly' được điên đảo mộng tưởng thì Niết Bàn sẽ hiện ra tức thì như lời Phật dạy "chân thực bất hư".

Vậy thì:

Một khi đã biết con người luôn luôn nhìn sự vật chung quanh mình bằng cái Vọng-Tâm-Thương-Ghét thì trước một biến động của thế giới, của đất nước, của cộng đồng và thậm chi của làng xóm - xin hãy để tâm mình lắng đọng, suy nghĩ cho chín chắn rồi mới hành động thì sẽ tránh khỏi sai lầm, gây khổ đau cho chính mình và cho người khác.

Thế giới ngày hôm nay đại loạn chỉ vì đã vô minh mà lại còn vọng động. Một trong những thảm họa của Vô Minh là, cho rằng mình tuyệt đối đúng, mình là chân lý, tôn giáo của mình là tôn giáo duy nhất, quốc gia mình phải bá chủ thế giới.

Trong Kinh Viên Giác, Đức Phật dạy rằng "Cái Vô Minh này không có thực thể". Bằng thiền định, bằng trí tuệ Bát Nhã hành giả có thể phá vỡ màn vô minh.

Đào Văn Bình

(California ngày 26/3/2016)

(1) Thiền Luận của Đại Sư Suzuki, bản dịch của Trúc Thiên

(2) Kinh Pháp Cú:

"Chỉ có ta làm điều tội lỗi.
Chỉ có ta làm cho ta ô nhiễm.
Chỉ có ta tranh điều tội lỗi.
Chỉ có ta gội rửa cho ta.
Trong sạch hay ô nhiễm là tự nơi ta.
Không ai có thể làm cho người khác trở nên trong sạch."

(3) Mới đây nhất tại Hoa Kỳ, một người ăn mày sống vô gia cư (homless) nhặt được một cái ví trong đó có 3300 đô-la, đã đem tới sở cảnh sát trả lại vì ông ta thấy đây không phải tiền của ông. Hai nông dân nghèo ở Nghệ Tĩnh nhặt được 300 triệu đồng đã đem trả lại cho chủ nhân.

17 March 2016

Khoảng cách giàu nghèo và khoảng cách giữa quan với dân

Ở bất cứ nước nào tình trạng giàu nghèo là chuyện đương nhiên, không thể tránh khỏi. Ai cũng muốn làm giàu và chẳng ai muốn nghèo cả. Nhưng làm giàu bằng cách nào mới là điều đáng nói. Làm giàu bằng tài năng, trí lực như Bill Gates được người đời kính trọng, làm giàu bằng ăn hối lộ, buôn gian bán lận người đời khinh ghét. Cái khoảng cách giàu nghèo ở Việt Nam vừa được một ông đại biểu Quốc Hội (ĐBQH) VN nêu ra trước Quốc Hội.

Ông Ksor Phước lo ngại khoảng cách giàu nghèo gia tăng gây bất ổn xã hội. (Ảnh minh họa).

Tuy nhiên, khoảng cách giàu nghèo giữa quan và dân còn nguy hiểm hơn nhiều. Cái khoảng cách đó mênh mông lắm, nó làm cho người dân hàng ngày phải bực bội, phẫn nộ khiến cho quan với dân cứ như kẻ thù của nhau vậy. Vì thế người ta không lạ gì người dân VN thường có những phản ứng đôi khi mạnh tay đối với những viên chức nhà nước mà báo chí ở đây gọi là "chống đối," "manh động" với người thi hành công vụ" nhẹ thì bị tóm, phạt hành chính, nặng thì đưa ra tòa đi tù như chơi. Tôi chỉ nêu một vụ "manh động" khôi hài gần đây nhất:

Ba công an xã bị gã say rượu nhốt vào buồng

Theo tin của hầu hết các báo ở VN, ngày 16/2 vừa qua, công an huyện Vĩnh Lộc (Thanh Hóa) khởi tố, tạm giam Vũ Đình Nhàn (40 tuổi, ở xã Vĩnh Long) về hành vi chống người thi hành công vụ.

Ngày 10/2 (mùng 3 Tết), nhận tin báo Nhàn uống rượu say, đang gây rối trật tự công cộng, hai phó công an xã Vĩnh Long là Hà Viết Oai và Trịnh Viết Hưng cùng một cán bộ xuống hiện trường xác minh thì bị Nhàn lớn tiếng lăng mạ.

Nhàn lừa nhóm công an vào buồng nhà mình rồi khóa cửa nhốt họ bên trong. Người đàn ông này chỉ chịu thả người khi công an huyện Vĩnh Lộc được huy động đến giải cứu. Tại cơ quan điều tra, Nhàn khai uống nhiều rượu bia nên không làm chủ được bản thân.

Anh Vũ Đình Nhàn nhốt 3 CA xã vào buồng bị gọi tới cơ quan điều tra.

Thật ra sự việc này là do những dồn nén lâu ngày nên khi uống rượu vào mới nổ ra. Anh chàng Nhàn này phải khai như thế cho nhẹ tội. Còn phía "nhà nước" cũng phải chấp nhận như thế cho đỡ "bẽ bàng." Một anh nông dân mà nhốt được ba ông công an vào buồng mới là chuyện lạ. Đã từng có không biết bao nhiêu "vụ án" xảy ra như vậy rồi, cũng chỉ là chuyện hàng ngày ở huyện.

Đến đây, tôi tường trình với bạn đọc về sự lo ngại của ông Dân biểu Quốc Hội trước, phần sau sẽ bàn về khoảng cách giữa quan và dân.

Lo ngại bất ổn xã hội vì khoảng cách giàu nghèo

Phát biểu ý kiến vào báo cáo công tác nhiệm kỳ 2011-2016 của chính phủ, chủ tịch Hội Đồng Dân Tộc Ksor Phước cho rằng thực trạng khoảng cách giàu nghèo đáng báo động. Ông Phước khẳng định có đầy đủ số liệu để chứng minh khoảng cách giàu nghèo ngày càng tăng. "Nó sẽ gây bất ổn xã hội. Chúng ta không muốn nhưng theo quy luật nếu khoảng cách quá cao sẽ gây xung đột."

Ông mào đầu bằng câu ca tụng trước rồi mới nói tới cái tai hại sau cũng như rất nhiều vị tai to mặt lớn thường diễn thuyết trước đám đông. Ông nói:

"Mặc dù nhiệm kỳ qua Chính Phủ đã có nhiều thành tựu trong công tác xóa đói giảm nghèo. Tuy nhiên, nếu nhìn từ các tiêu chí như thu nhập, giáo dục, y tế… thì thấy cái nghèo hiện nay là nghèo cùng cực bởi hàng năm nhà nước phải bỏ ra hàng nghìn chi trả bảo hiểm cho người nghèo, hàng trăm tấn gạo để cứu đói."

Chủ nhiệm Ủy Ban Kinh Tế Nguyễn Văn Giàu cũng đồng tình, bày tỏ lo lắng khi nông nghiệp 5 năm nay chững lại, sụt giảm rất lớn, thu nhập của người nông dân cũng bị sụt giảm, thị trường giá cả rất bấp bênh làm ảnh hưởng đến kinh tế, xã hội.

Dẫn chứng năm 2011 có 54 nghìn doanh nghiệp ngừng hoạt động nhưng đến năm 2015 lên tới 71 nghìn doanh nghiệp, Chủ nhiệm Ủy Ban Kinh Tế đề nghị làm rõ thêm đây là do tất yếu hay do chính sách chưa theo nhịp sống của nền kinh tế.

Cũng theo ông Nguyễn Văn Giàu: "Xã hội đang bức xúc về tham nhũng, lãng phí. Một số tờ báo thông tin doanh nghiệp nói sợ nhất chi phí gầm bàn. Bây giờ đang thu hút làn sóng đầu tư mới mà cứ để cho người ta nói như thế làm giảm đi sức hút đầu tư của chúng ta".

Báo cáo thẩm tra của Ủy Ban Pháp Luật cũng nêu rõ: "Bộ máy hành chính nhà nước còn cồng kềnh tạo ra nhiều khe hở, dẫn đến tham nhũng, tiêu cực. Bên cạnh đó, chất lượng và hiệu quả hoạt động của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức chưa cao, gây lãng phí, tốn kém cho xã hội."

Điều này không một người VN nào không biết, đó là thứ chuyện cổ tích. Viên chức nhà nước làm việc kiểu "sáng xách ô đi, tối xách về" không có gì lạ. Bộ máy hành chính và những luật lệ, quy định tréo cẳng ngỗng khiến ngay cả các ông cán bộ cũng lúng túng như thợ vụng mất kim, nói chi đến người dân càng rối rắm hơn nữa, chẳng biết lối nào mà mò. Còn tham nhũng thì thôi "biết rồi khổ lắm nói mãi," nói hoài cũng thế thôi. Rút cục là "lãng phí cho xã hội" như Ủy Ban Pháp Luật vừa nêu ra chính là để tránh phải nói thẳng tội lãng phí tiền bạc mồ hôi nước mắt của người dân đấy thôi. Có gì mới mẻ đâu.

Tuy nhiên sự lo lắng của mấy ông ĐBQH là có lý, song chưa quan trọng bằng khoảng cách giữa các quan và người dân. Có nhiều điều vô lý hơn và tế nhị ẩn hiện muôn ngàn vẻ trong cuộc sống hàng ngày.

Dân đói quan no

Chuyện này quá nhiều, tôi chỉ trích dẫn hai vụ gần đây nhất khiến người dân đàm tiếu. Hầu hết các báo ở VN đều lên tiếng về vụ ông Hoàng Nghĩa Hiếu, tân phó giám đốc. Để chúc mừng vị tân phó giám đốc, Sở Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn Nghệ An đã mở tiệc giao lưu với nhiều quan khách.

Ông Hoàng Nghĩa Hiếu (giữa) trong đêm "giao lưu" chúc mừng về làm Phó giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nghệ An.

Chiều 25 tháng 2, 2016, UBND tỉnh Nghệ An tổ chức lễ công bố quyết định bổ nhiệm ông Hoàng Nghĩa Hiếu - Tỉnh ủy viên, nguyên bí thư huyện ủy Yên Thành giữ chức phó giám đốc Sở Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn nhiệm kỳ 2015-2020.

Tối cùng ngày, Sở này mở tiệc giao lưu chúc mừng vị tân phó giám đốc với biển chào mừng tại Nhà Khách Nghệ An. Tối cùng ngày, trang Facebook cá nhân được cho là của ông Hiếu cùng nhiều người có mặt ở bữa tiệc đăng tải nhiều hình ảnh cùng lời chúc mừng vị phó giám đốc Sở.

Là người tham dự buổi tiệc, bà Lương Thị Minh Hằng, chánh văn phòng Sở xác nhận, cơ quan đã đặt 10 mâm. Khoảng 100 người tham dự trong đó có nhiều cán bộ, nhân viên trong cơ quan, đại biểu và một số lãnh đạo huyện Yên Thành.

Buổi tiệc gồm hai phần, ăn uống và giao lưu văn nghệ diễn trong khoảng vài giờ đồng hồ, bắt đầu từ 5 giờ 30 chiều ngày 25/2. Riêng phần kinh phí tổ chức thì bà Hằng cho biết, bà chưa nắm được việc này và số tiền cụ thể là bao nhiêu, ai chi trả. Nữ chánh văn phòng kiêm kế toán trưởng Sở Nông Nghiệp Nghệ An nói, "Do đang bận việc nên tôi chưa kiểm tra được, khi nào xem báo cáo tôi sẽ trả lời sau."

Một nhân viên Nhà Khách Nghệ An cho hay, tiệc mừng tân phó giám đốc Sở diễn ra với phông nền "hoành tráng," không khí sôi động. Người đặt tiệc là một nhân viên của Sở Nông Nghiệp. Anh này diễn tả, "Buổi giao lưu diễn ra ấm cúng, những người tham gia hát hò rộn ràng rồi ra về. Đến sáng 26/2, cơ quan này vẫn chưa đến thanh toán số tiền đã đặt tiệc."

Bạn Quý An viết trên báo Người Lao Động:
"Người dân có quyền yêu cầu làm rõ nguồn tiền chi trả cho bữa tiệc 10 bàn đãi 100 quan khách nói trên. Nếu là tiền của sở thì rõ ràng là hành vi thâm lạm của công, chắc chắn chi sai nguyên tắc tài chính; trong trường hợp là tiền túi của ông Hoàng Nghĩa Hiếu thì câu hỏi đặt ra càng lớn hơn nữa: Sự cần, kiệm, liêm, chính của cán bộ - đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, ở đâu? Làm phó giám đốc sở thì có gì béo bở mà ăn nhậu hả hê như thế? Nên nhớ, cũng như năm trước, cuối năm 2015 vừa rồi, tỉnh Nghệ An tiếp tục xin Chính phủ cấp gạo cứu đói dịp Tết Bính Thân và mùa giáp hạt sau Tết với hơn 3,600 tấn."

Đúng là cảnh dân đói rã họng phải xin cứu đói mà quan thì ăn nhậu lu bù. Làm sao dân không căm giận được. Cái nguy cơ xung đột tiềm tàng mới thật sự là mối hiểm nguy.

Bỏ sở dẫn nhau đi liên hoan chuyển giao quyền lực

Theo báo Zing.vn: Vụ việc xảy ra vào 4 giờ chiều khi hàng chục cán bộ, công nhân viên chức của Sở Công Thương Vĩnh Long kéo nhau đến hội quán trên đường Nguyễn Thái Bường để nhậu. Bia lon Heineken được khui, nhân viên chúc mừng tân giám đốc Sở là ông Nguyễn Minh Tho (nguyên bí thư Huyện Ủy Bình Tân). Nguyên giám đốc Sở Công Thương Vĩnh Long Hồ Văn Huân cũng cụng ly chia tay với nhân viên cũ để nhận nhiệm vụ mới là phó bí thư thường trực thành ủy.

Theo một cán bộ Sở Công Thương Vĩnh Long, tiệc được tổ chức từ 3 giờ 30 chiều tại quán của một người trong ngành công thương. Tất cả các thực khách đến quán này bị nhân viên phục vụ nhà hàng từ chối vì phải phục vụ tiệc "chuyển giao quyền lực" cho các cán bộ. Trong khi đó, người dân có việc cần đến Sở Công Thương Vĩnh Long vào chiều ngày hôm đó đành thất thểu ra về.

Trong giờ làm việc, cả Sở Công thương tỉnh Vĩnh Long kéo nhau đến quán nhậu Ngân Vinh "liên hoan chuyển giao quyền lực" – Ảnh trên báo ZING.VN

Ông Tho cũng thừa nhận có tổ chức liên hoan sớm nhưng cán bộ cơ quan không bỏ đi hết mà có người trực văn phòng. Vị giám đốc Sở cũng khẳng định chỉ có hai người liên lạc để làm việc với phòng xúc tiến thương mại và nghi đó là phóng viên (một nam, một nữ) chứ không phải người dân.

Đối với việc tổ chức tiệc tại quán, ông Tho giải thích do cơ quan không có nhà ăn. Hội quán Ngân Vinh do người cho ngành làm chủ nên 10 bàn ăn chỉ tốn 4 triệu đồng ($180 đô) vì đầu bếp nấu hộ, không tính tiền công.

"Nước ngọt, bia và rượu Bến Tre chỉ có 2 triệu đồng ($90). Phần này anh em bên quản lý thị trường tặng và không có chuyện nhậu đến tối vì có ba bàn là các ông cụ nên không ai nhậu nhiều."

Ông Nguyễn Bách Khoa, chánh văn phòng Tỉnh Ủy Vĩnh Long cho biết bí thư Tỉnh ủy đã yêu cầu giám đốc Sở Công thương giải trình vụ tổ chức liên hoan trong giờ làm việc. Sau khi xem xét giải trình và làm việc với tất cả cán bộ, công chức của Sở Công Thương Vĩnh Long, Tỉnh Ủy Vĩnh Long sẽ có hình thức kiểm điểm lãnh đạo Sở này.

Ăn nhậu xong rồi các quan cãi chày cãi cối sao chẳng được. Có lẽ nhờ vậy mà sếp lớn chỉ bị kiểm điểm.

Ôi, lại kiểm điểm và rút kinh nghiệm cho cái sợi dây kinh nghiệm của VN dài mãi ra, dài như vòng tròn trái đất. Bởi vậy đừng hỏi tại sao cái khoảng cách giữa quan và dân lại xa thế, dân cứ đói, quan cứ no rồi chuyện gì sẽ xảy ra?

Theo như lời cảnh cáo của ông chủ tịch Hội Đồng Dân Tộc Ksor Phước khẳng định: "Nó sẽ gây bất ổn xã hội. Chúng ta không muốn nhưng theo quy luật nếu khoảng cách quá cao sẽ gây xung đột."

Liệu chuyện này có thể xảy ra không? Thời gian sẽ trả lời.

Văn Quang

Viết từ Sài Gòn ngày 14.03.2016

16 March 2016

Nhật Ký Biển Đông: “Xoay Trục” Không Rõ Ràng Ở Biển Đông

Nhật Ký Biển Đông: "Xoay Trục" Không Rõ Ràng Ở Biển Đông

Nhật Ký Biển Đông hai tuần đầu Tháng Ba ghi nhận những chuyển biến quan trọng như sau:

Tình hình thế giới:

- Reuters ngày 1/3/2016: "Tuần trăng mật của Tổng Thống Đài Loan Thái Anh Văn với Hoa Lục có thể sẽ chết yểu nếu bà cho phép Đức Đạt Lai Lạt Ma viếng thăm đảo quốc mà Bắc Kinh coi như một tỉnh của họ. Hoa Lục lúc nào cũng coi vị lãnh đạo tinh thần của Tây Tạng là một nhà ly khai và Ô. Mã Anh Cửu vừa hết nhiệm kỳ- người chủ trương duy trì mối liên hệ chặt chẽ về kinh tế với Hoa Lục đã vài lần từ chối sau chuyến viếng thăm cuối cùng của Đức Đạt Lai Lạt Ma vào năm 2009. Bà Thái Anh Văn đang ở vào thế tiến thoái lưỡng nan khi bà vận động tranh cử với chủ trương độc lập cho Đài Loan." Theo Reuters ngày 5/3/2016, Thủ Tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường tuyên bố cương quyết chống đối sự ly khai của Đài Loan để bảo đảm hòa bình và ổn định cho khu vực."

Thế mới hay, khi tranh cử hứa hẹn lung tung để mỵ dân kiếm phiếu rất dễ, nhưng khi đắc cử rồi, thực hiện điều hứa mới khó, có khi bội hứa luôn. Thế nhưng quần chúng muôn đời vẫn thích những ứng cử viên cho họ "uống nước đường", tương lai tính sau và có khi "vỡ mộng" rồi quay qua bất mãn, chống đối.

- Reuters ngày 1/3/2016: "Trung Quốc vừa trình làng cầu tầu nổi tự vận hành đầu tiên giúp Trung Quốc có thể sửa chữa tàu chiến ở xa bờ biển. Đây là tiến trình hiện đại hóa hải quân của Trung Quốc."

- Washington Post ngày 2/3/2016: Ba máy bay ném bom chiến lược B-52 đã được triển khai tại Âu Châu để tham dự cuộc huấn luyện tại Na Uy, một dấu hiệu rõ ràng của Chiến Tranh Lạnh đang mỗi lúc mỗi trở nên nguy hiểm hơn.

- New York Post ngày 4/3/2016: "Gần 100,000 người đã ký thỉnh nguyện thư trên hệ thống liên mạng yêu cầu bắt giữ cựu Tổng Thống Bill Clinton vì đã vi phạm luật bầu cử của Tiểu Bang Massachusetts vào ngày Super Tuesday khi đi vận động (cho vợ) gần, thậm chí ngay cả trong những phòng phiếu. Đợt thu thập chữ ký này do các người ủng hộ ứng cử viên Bernie Sanders- người cáo buộc Bill Clinton đã vận động cho Bà Clinton trong phạm vi 150 bộ Anh (45 mét) tại một phòng phiếu tại New Bedford và ngay bên trong những phòng phiếu khác tại Newton và khu vực West Roxbury."

- Fow News ngày 5/3/2016: "Cho dù hai quốc gia ủng hộ hai phe đối nghịch tại Syria, một viên chức cao cấp đầu tiên -Thủ Tướng Thổ Nhĩ Kỳ Ahmet Davutoglu đã tới Ba Tư trong hai ngày thăm viếng kể từ khi cấm vận Ba Tư được gỡ bỏ sau thỏa hiệp ký kết vào Tháng Giêng 2016." Theo AP ngày 6/3/2016, "Trong cuộc gặp gỡ, Tổng Thống Ba Tư Hassan Rouhani nói rằng cả hai quốc gia hỗ trợ cuộc ngưng bắn hiện tại và bảo vệ sự toàn vẹn lãnh thổ của Syria."

Đây là cuộc viếng thăm kỳ lạ vì Thổ và Ba Tư là hai quốc gia thù nghịch. Chưa biết chiến lược ngoại giao của Thổ như thế nào. Dầu sao thì chuyến thăm viếng cũng làm vị thế của Ba Tư được nâng cao. Ngày 14/3/2016 tờ Washington Post cho biết, Ô. Trương Tấn Sang đã viếng thăm Ba Tư và hội đàm với Tổng Thống Hassan Rouhani. Hai bên dự tính tăng cường hợp tác về kỹ nghệ, du lịch và kỹ thuật thông tin. Ba Tư hiện xuất cảng gần 250 triệu đô-la về dầu hỏa, nông sản, thủy sản sang Việt Nam và nhập cảng khoảng 100 triệu đô-la về cao su, điện thoại cầm tay và nguyên liệu đóng hộp.

- Yahoo News ngày 5/3/2016: "Ngày 5/3/2016 là ngày kỷ niệm năm thứ 63 Joseph Stalin qua đời, nhưng dù nhà độc tài tủi hổ này đã chết nhưng Chủ Nghĩa Cộng Sản ờ Nga vẫn còn. Nền kinh tế suy thoái khiến nhiều người Nga vẫn còn luyến tiếc thời kỳ Sô-Viết. Thống kê mới đây cho biết phân nửa người Nga vẫn còn cho rằng họ sung sướng hơn dưới thời Sô-Viết." (Saturday marks the 63rd anniversary of Joseph Stalin's death, but while the infamous dictator is dead and gone, communism in Russia is not. A worsening economy has many Russians feeling nostalgic for the Soviet days of old. Recent polls suggest half of all Russians still think they were actually better off under the Soviet system.)

Từ tình cảm kỳ lạ này khiến chúng ta suy nghĩ: Cơm ăn áo mặc, đời sống bình an có khi quan trọng hơn là chủ nghĩa, thể chế. Chủ nghĩa, thể chế trời đất gì mà đất nước tan hoang, đời sống khó khăn thì cũng vứt đi.

- AP (Ankara) ngày 5/3/2016: "Cảnh sát đã dùng lựu đạn cay, súng nước để tấn công vào trụ sở trung ương của tờ báo có số phát hành lớn nhất Thổ Nhĩ Kỳ vài giờ sau khi tòa án ra quyết định đặt tờ báo này dưới sự quản trị của ủy viên chính phủ. Hành động đàn áp tờ báo có liên hệ tới một giáo sĩ đối lập làm gia tăng lo ngại về sự suy thoái của tự do ngôn luận tại xứ sở này." Theo Reuters ngày 9/3/2016, Zaman Almanya- chủ nhiệm của tờ báo hiện đang sống lưu vong nói rằng ông sẽ tiếp tục ấn hành tờ báo đối lập này tại Đức. Cộng thêm vào đó, vào ngày 7/3/2106, cảnh sát chống bạo loạn đã dùng súng bắn đạn cao-su để giải tán những phụ nữ biểu tình sau khi Ngày Phụ Nữ bị viên tỉnh trưởng ra lệnh cấm. Theo New York Observer ngày 9/3/2016, "Nền dân chủ của Thổ Nhĩ Kỳ chỉ còn trên danh nghĩa mà thôi" (Turkey Is Now a Democracy in Name Only). Không biết Hoa Kỳ có ban hành lệnh cấm vận lên ông bạn đồng minh này với lý do vi phạm nhân quyền và đàn áp sắc tộc không trong lúc rất nhiều tờ báo lớn của Hoa Kỳ chỉ trích nặng nề chính sách đối nội cũng như đối ngoại của Thổ và tiên đoán Tổng Thống Erdogan phải thay đổi chính sách hoặc sẽ phải từ chức. Cuộc tập trận hải quân chung ngày 9/3/2016 giữa Thổ và Ukraina tại Hắc Hải vừa qua thực sự không giúp ích gì cho Thổ Nhĩ Kỳ cũng như cho việc giải quyết cuộc khủng hoảng mà chỉ phơi bày ý đồ khiêu khích Nga mà thôi. Lãnh đạo một đất nước không thể đặt tự ái cá nhân, nóng giận lên trên mà phải đặt quyền lợi tối thượng của đất nước lên trên. Dường như Ô. Erdogan không phải là con người biết thẩm định cái nào là quyền lợi sinh tử của Thổ Nhĩ Kỳ và cũng không lượng định được là Thổ Nhĩ Kỳ đang ở vào một nguy cơ có thể xụp đổ.

- New York Times ngày 7/3/2016 cho biết, 13 chiến binh người Kurd và hai binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ đã chết trong cuộc giao tranh kéo dài hai ngày tại Idil - khu vực bất mãn ở đông nam Thổ Nhĩ Kỳ bị giới nghiêm 24/24 từ 16/2/2016. Các chiến binh này thuộc Đảng Lao Động Kurd (PKK).

- Reuters ngày 7/3/2016: "Binh sĩ Nam Hàn và Hoa Kỳ tiến hành cuộc tập trận chung thường niên vào ngày 7/3/2016 để trắc nghiệm khả năng đề kháng cuộc tấn công của Bắc Hàn - quốc gia đã coi cuộc tập trận này là chuẩn bị chiến tranh nguyên tử và đe dọa tấn công phủ đầu tổng lực." Bộ Ngoại Giao Nga coi lời đe dọa này là "hoàn toàn không thể chấp nhận được".

Thực ra thì Bắc Hàn chỉ hù dọa thôi và cũng đã đe dọa như thế nhiều lần, nhưng cũng làm cho Mỹ và Nam Hàn nhức đầu. Cấm vận đã khốc liệt rồi mà Bắc Hàn vẫn chưa xụp đổ. Làm thế nào để giải quyết vấn đề Bán Đảo Triều Tiên đây? Có lẽ Ông Trời xuống đây cũng chịu thua.

Tình đời muôn năm vẫn thế. Mình là "đại ca" phải bao bọc, chở che, nuôi dưỡng đàn em thì đàn em mới sống chết vì mình. Nay đòi đàn em đóng góp tài chính thì đâu còn là đại ca nữa? Bình Nguyên Quân -Tướng Quốc nước Triệu đời Xuân Thu Chiến Quốc nuôi vài ngàn tân khách trong nhà, ăn uống thả dàn, nhiều tân khách còn có cả xe ngựa nữa…để nuôi mộng lớn mà không một lời than trách. Chuyện đồng minh Âu Châu cứ ù lì không chịu chia xẻ gánh nặng với Mỹ có từ đời mấy tổng thống trước nhưng cuối cùng không sao giải quyết được. Dường như mấy ông Tây Âu quá khôn cho nên cứ "ngậm miệng ăn tiền" nhưng trong bụng nghĩ, "Nhờ chúng tôi mà ông bá chủ thế giới. Vậy ông phải chi tiền và đứng mũi chịu sào chứ."

- Reuters ngày 7/3/2016: "Theo tường trình của báo chí, Thủ Tướng Do Thái Netanyahu đã bác bỏ lời mời gặp gỡ Tổng Thống Obama cuối tháng này tại Tòa Bạch Ốc đồng thời hủy bỏ chuyến thăm viếng Hoa Thịnh Đốn." Thật chưa có lãnh đạo quốc gia nào trên thế giới dám từ chối lời mời của tổng thống Hoa Kỳ. Ngày 15/2/2016 vừa qua, lãnh đạo 10 quốc gia thuộc khối ASEAN đã riu ríu tới Sunnylands thể tham dự Thượng Đỉnh ASEAN theo lời mời, dưới sự chủ tọa của Tổng Thống Obama. Thế mà chỉ riêng Do Thái dám làm thế. Ôi, thế mới hay trên cõi đời này, "Ngoài trời lại có trời". Hoàng đế Trung Hoa có thể tru diệt trăm họ, nhưng lại bị các quý phi, ái phi như Bao Tự, Đắt Kỷ, Võ Tắc Thiên, Dương Quý Phi, Tây Thi nắm đầu. Không một ứng cử viên tổng thống nào, không một ông tổng thống Hoa Kỳ nào dám chống lại Do Thái vì Do Thái nắm hết nền tải chính và truyền thông Hoa Kỳ. Cho nên muốn làm chuyện gì ở Mỹ nên "lobby" mấy ông Do Thái. Mấy ông này sẽ "ra lệnh" cho Hoa Kỳ làm và làm…thật đẹp.

- The National Interest ngày 8/3/2016: "Trong lúc Hoa Lục đe dọa việc Đài Loan tuyên bố độc lập, tại đây, hình ảnh của Tôn Dật Tiên- một khuôn mặt lịch sử tiêu biểu cho sự nối liền giữa Đài Loan và lục địa, đã từ lâu được coi là quốc phụ (cha già dân tộc) của Trung Hoa, đang bị các nhà lập pháp đề nghị đưa ra khỏi cơ sở chính quyền và trường học."

Theo xu hướng này, nếu Đài Loan tuyên bố độc lập, họ sẽ dứt bỏ mọi quá khứ có liên hệ tới "đất mẹ", sẽ duyệt xét lại, sẽ viết lại lịch sử. Có thể một tù trưởng, tộc trưởng của thổ dân Đài Loan thời xa xưa, thời còn cửi trần đóng khố, sẽ trở thành "quốc tổ" hay "quốc phụ" của Đài Loan không biết chừng. Đúng là "Thiên thượng phù vân như bạch y. Tu du hốt biến vi thương cẩu." Mọi thứ trên cõi đời này dù tối linh, tối cao đều vô thường, không có gì vĩnh viễn cả.

- Reuters ngày 8/3/2016: "Một giới chức quân sự cao cấp của Ba Tư chính thức tỏ dấu hiệu cho biết Ba Tư có thể gửi cố vấn quân sự tới Yemen để giúp cho nhóm phiến quân Houthi đang chiến đấu chống lại liên quân Ả Rập do Ả Rập Sê-Út cầm đầu." Nếu đúng như vậy thì cuộc khủng hoảng Yemen sẽ còn kéo dài, chưa biết tương lai đi về đâu.

- Reuters (Thủ Đô Havana) ngày 9/3/2016: "Cuba nói rằng họ hoan nghênh chuyến viếng thăm Thủ Đô Havana tháng này, nhưng nhà nước Cộng Sản không có ý định thay đổi chính sách để đổi lấy bình thường hóa ngoại giao với Hoa Kỳ. Tờ Granma -cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng Sản Cuba nói rằng Cuba yêu cầu Hoa Thịnh Đốn ngưng can thiệp vào công việc nội bộ của Cuba và cần làm nhiểu hơn để thay đổi chính sách đối với Cuba."

Qua những cuộc thăm viếng của các giới chức cao cấp Cuba tới Việt Nam trước đây và hiện tại, tôi nghĩ Cuba sẽ học đường lối "Đổi Mới" của Việt Nam. Điều đó có nghĩa là Cuba sẽ đổi mới về kinh tế, theo đuổi chính sách ngoại giao đa phương, không còn thù nghịch với Hoa Kỳ nhưng sẽ không thay đổi thể chế chính trị. Điểu này cũng đã được Tòa Bạch Ốc xác nhận, nhưng Hoa Kỳ vẫn phải bình thường hóa ngoại giao với Cuba một phần vì áp lực của thế giới một phần để ngăn chặn ảnh hưởng của Nga và Trung Quốc đang lớn dần tại đây.

- The Christian Science Monitor ngày 9/3/2016: "Giới chức Ngũ Giác Đài cho biết Hoa Kỳ dự tính gửi phi cơ ném bom chiến lược B-1 và B-52 tới Úc Đại Lợi giữa lúc căng thẳng gia tăng ở Biển Đông." Còn theo AFP, hai bên Úc-Mỹ đang thương thảo về vấn đề này. Tin mới nhất cho biết Hoa Kỳ đã triển khai ba máy bay ném bom tàng hình B-2 tới Châu Á-Thái Bình Dương nhưng không tiết lộ địa điểm.

- MSNBC/TV ngày 10/3/2016: "Tổng Thống Obama bày tỏ thất vọng/chán nản đối với các đồng minh chỉ nương tựa vào Hoa Kỳ để nhờ giúp đỡ nhưng lúc nào cũng không muốn chung vai chia xẻ gánh nặng tài chính hoặc đối đầu với những đe dọa khẩn cấp toàn cầu." (President Barack Obama is frustrated with America's allies who turn to the United States for assistance but don't always want to help shoulder the burden — financial or otherwise - of dealing with urgent global threats.)

- Reuters ngày 10/3/2016: Đối đầu Hoa-Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, "Nhà ngoại giao Trung Quốc Fu Cong dùng lời lẽ thẳng thừng, cực lực bác bỏ tuyên bố chung giữa Hoa Kỳ và 11 quốc gia chỉ trích thành tích nhân quyền của Trung Quốc tại Hội Đồng Nhân Quyền LHQ ngày 10/3/2016 khi nói rằng: Hoa Kỳ đạo đức giả và phạm tội bao gồm hãm hiếp và giết hại thường dân. Hoa Kỳ nổi tiếng vì hành hạ tù nhân tại Guantanamo, bạo lực súng đạn lan tràn, phân biệt chủng tộc thâm căn cố đế, binh sĩ tại nước ngoài hãm hiếp và giết hại dân bản địa. Hoa Kỳ tiến hành những vụ bắt cóc ở hải ngoại và sử dụng nhà tù bí mật.

(China strongly rejected U.S.-led criticism of its human rights record at the U.N. Human Rights Council on Thursday, saying the United States was hypocritical and guilty of crimes including the rape and murder of civilians. "The U.S. is notorious for prison abuse at Guantanamo prison, its gun violence is rampant, racism is its deep-rooted malaise," Chinese diplomat Fu Cong told the Council, using unusually blunt language. "The United States conducts large-scale extra-territorial eavesdropping, uses drones to attack other countries' innocent civilians, its troops on foreign soil commit rape and murder of local people. It conducts kidnapping overseas and uses black prisons." Fu was responding to a joint statement by the United States and 11 other countries, who criticised China's crackdown on human rights and its detentions of lawyers and activists.) Ngôn ngữ đốp chát này giống hệt như thời kỳ Chiến Tranh Lạnh giữa Mao Trạch Đông đối đầu với Eisenhower và Kennedy ấy vậy mà Hoa Kỳ và Trung Quốc vẫn "hợp tác chiến lược" với nhau mới lạ.

- Bloomberg News ngày 10/3/2016: "Tổng Thống Oabama nói rằng 5 năm sau khi Hoa Kỳ can thiệp vào Libya lật đổ nhà độc tài Moammar Qaddafi và ngăn ngừa cuộc nội chiến đẫm máu mà kế hoạch tiến hành bởi các cố vấn trong đó có Hillary Cliton đã thất bại và Libya ngày nay trở thành một mớ xà bần/hỗn loạn. Ông cũng đổ lỗi cho Âu Châu trong đó có Thủ Tướng Anh Cameron và các quốc gia Vùng Vịnh đã thiếu hỗ trợ." (President Barack Obama said five years after the U.S. intervened in Libya to topple then-dictator Moammar Qaddafi and prevent a bloody civil war that the plan pushed by advisers including Hillary Clinton "didn't work" and Libya is now "a mess"…lack of support from European and Gulf allies) Từ sự thú nhận của Ô. Obama và cựu Thủ Tướng Tony Blair, từ những vũng lầy Afghanistan, Iraq, Syria và Libya, có lẽ trước văn phòng làm việc của tổng thống và bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ, nên treo một tấm bảng: "Chớ Can Thiệp Quân Sự Vào Các Quốc Gia Hồi Giáo. Chớ Chọc Vào Ổ Kiến Lửa."

- AP ngày 11/3/2016: "Bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc và Nga cùng lên tiếng phản đối kế hoạch triển khai hệ thống là chắn hỏa tiễn tối tân tại Nam Hàn. Giữa lúc căng thẳng leo thang về vũ khi nguyên tử của Bắc Hàn, tuần rồi Hoa Thịnh Đốn và Hán Thành đã thảo luận về việc triển khai hệ thống THAAD. Ngoại Trưởng Vương Nghị, sau khi gặp Ngoại Trưởng Lavrov, trong một cuộc họp báo ngày hôm nay nói rằng việc triển khai hệ thống này tạo ra mối nguy trực tiếp về an ninh cho Nga và Trung Quốc. Còn Ngoại Trưởng Lavrov nói rằng việc triển khai hệ thống lá chắn hỏa tiễn là một phản ứng quá lố."

Theo tôi nghĩ, nếu Hoa Kỳ nhất định triển khai hệ thống lá chắn hỏa tiễn tại đây thì Nga và Trung Quốc có thể đồng ý để Bắc Hàn phát triển hệ thống vũ khí nguyên tử. Riêng Nga có thể sẽ triển khai hệ thống hỏa tiễn phòng không S-400 tại Bắc Hàn. Như thế tình hình Bán Đảo Triều Tiên sẽ vô cùng nguy hiểm. Nguy cơ Đệ III Thế Chiến không nổ ra ở Trung Đông mà lại nổ ra ở Á Châu.

Thật thảm thương cho các nước nhỏ hoặc ngay cả nước lớn, không tạo được ổn định hoặc suy yếu thì ngoại bang sẽ nhảy vào xâu xé như liệt cường xâu xé Trung Hoa từ 1821-1911. Reuters ngày 12/3/2016 cho biết các cường quốc chính đỡ đầu cho cuộc hòa đàm do Liên Hiệp Quốc bảo trợ, đang thảo luận vể khả năng Syria là một liên bang, tuy thống nhất nhưng chia thành vùng với quyền tự trị rộng rãi (UNITED NATIONS (Reuters) - Major powers close to U.N.-brokered peace talks on Syria are discussing the possibility of a federal division of the war-torn country that would maintain its unity as a single state while granting broad autonomy to regional authorities, diplomats said.)

- AP ngày 13/3/2016: "Văn phòng thị trưởng Ankara cho biết một xe bom đã phát nổ tại gần một quảng trường chính của thủ đô, bên cạnh một trạm xe chuyên chở công cộng khiến 34 người chết và 75 bị thương." Tưởng cũng nên nhắc lại đây, ngày 17/2/2016, tổi thiểu 29 người chết, 61 bị thương trong một cuộc tấn công bằng bom xe giữa thủ đô Ankara nhắm vào một đoàn xe nhà binh. Như vậy Thổ Nhĩ Kỳ đang phải đối phó với nạn tấn công khủng bố tệ hại mỗi ngày một gia tăng. Trong khi đó chính quyền Thổ ban hành lệnh giới nghiêm 24/24 tại thành phố mà đa số là người Kurd để chuẩn bị cho cuộc tấn công quy mô chống lại các chiến binh người Kurd. Chín chiếc F-16, hai chiếc F-4 đã không kích 18 vị trí của lực lượng PKK (Kurdistan Workers'Party) ở phía bắc Iraq để trả thù.

- Reuters ngày 14/3/2016: "Ngoại Trưởng Nga Sergi Lavrov nói rằng một cuộc can thiệp quân sự vào Libya phải có quyết định của Hội Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc." Tưởng cũng nên nhắc lại đây, ngày 19/2/2016, AFP và Reuters cho biết, Hoa Kỳ không kích một trại huấn luyện của nhóm Nhà Nước Hồi Giáo tại Sabratha thuộc vùng duyên hải Libya, giết chết khoảng 41 người, có thể là đầu não cao cấp của tổ chức đánh bom tại Tunisia trước đây. Cuộc không kích nhắm vào một ngôi nhà ở khu dân cư.

Tình hình Syria:

- Washing ton Post ngày 1/3/2016: " Khi cuộc ngưng bắn tiến sang ngày thứ tư, Bộ Quốc Phòng Nga cho biết Nga đã đưa thêm hệ thống giám sát (radar) và máy bay không người lái tới Căn Cứ Không Quân Hemeimeem là nơi xuất phát những cuộc ném bom và không kích."

- AP ngày 2/3/2016: "Một thành viên của nhóm đối lập Syria nói rằng, trong một cuộc tấn công đầy ngạc nhiên, liên minh do người Kurd lãnh đạo đã chiếm một ngọn đồi nhìn xuống trục lộ chính của Aleppo từ tay nhóm Mặt Trận Nusra (Nusra Front)."

- Reuters ngày 2/3/2016: "Nga kêu gọi đóng cửa biên giới Thổ-Syira khi nói rằng vũ khí dấu trong các đoàn xe chở đồ cứu trợ được tuồn vào từ Thổ cho các chiến binh của Nhà Nước Hồi Giáo và đồng minh."

- Reuters ngày 3/3/2016: "Các chiến binh người Kurd ở Syria YPG nói rằng 43 chiến binh của họ đã hy sinh khi lực lượng Nhà Nước Hồi Giáo tấn công thị trấn Tel Abyard nằm ở biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Một giới chức của YPG nói rằng họ đã bắn hạ 140 chiến binh Nhà Nước Hồi Giáo trong cuộc giao tranh và vẫn bảo vệ được thị trấn."

- Reuters ngày 6/3/2016: " Theo một trang thông tin điện tử của người Kurd, Hoa Kỳ gần như hoàn tất việc xây dựng một căn cứ không quân tại vùng do nhóm chiến binh người Kurd kiểm soát tại bắc Syria và đang tiến hành việc xây dựng căn cứ thứ hai vừa cho mục đích quân sự lẫn dân sự." Tuy nhiên các giới chức quân sự Hoa Kỳ phủ nhận tin tức này.

Với sự hiện diện quân sự của Nga và Mỹ trong nội địa của Syria như thế này thì thực tế đất nước Syria đang bị chia cắt và có thể sẽ chia cắt vĩnh viễn để thiết lập hai chính quyền thân Nga và thân Mỹ tại đây.

- Reuters ngày 8/3/2016: "Quân đội Syria được đồng minh hỗ trợ đã chiếm lại một ngôi làng từ tay phiến quân một vài giờ sau khi Mặt Trận Nursa và các lực lượng khác tiến chiếm khu vực nam của Tỉnh Aleppo."

- AFP ngày 11/3/2016: "Ngoại Trưởng Nga Lavrov thúc giục đặc phái viên Liên Hiệp Quốc vể Syria mời lực lượng người Kurd tham dự cuộc hòa đàm sắp tới để giải quyết cuộc nội chiến ở Syria."

- The Washington Post ngày 13/3/2016: "Nhóm phiến quân FSA (Free Syrian Army) do Hoa Kỳ hỗ trợ nói rằng các chiến binh al-Qaeda và Nusra đã chiếm căn cứ của họ và lấy đi nhiều vũ khí như hỏa tiễn chống chiến xa, xe bọc thép, xe tăng và những vũ khí khác sau những đợt tấn công vào phía bắc Tỉnh Idlib. Cả hai nhóm này đểu chống lại Tổng Thống Assad." Tin tức này có thể đúng và cũng có thể ngụy tạo để "bán lậu" vũ khí cho các nhóm khủng bố hay Nhà Nước Hồi Giáo. Báo chí Mỹ tiết lộ 60% vũ khí của Mỹ chuyển giao cho các nhóm ly khai đểu lọt vào tay lực lượng khủng bố và Nhà Nước Hồi Giáo. Chúng ta thử đặt câu hỏi, các nhóm khủng bố cũng như Nhà Nước Hồi Giáo không chế tạo được vũ khí. Vậy vũ khí, đạn dược ở đâu mà họ chiến đấu dai dẳng và mở nhiều cuộc tấn công lớn ở Syria cũng như Iraq? Xin thưa, vũ khí đó từ Thổ Nhĩ Kỳ và từ các nhóm ly khai do Mỹ nuôi dưỡng, bán đi để kiếm tiền. Mà tiền ở đâu? Xin thưa đó là tiền của ISIS bán lậu dầu cho Thổ Nhĩ Kỳ. Rõ ràng câu chuyện là như thế, nhưng Mỹ không thể tuyên bố Thổ Nhĩ Kỳ là quốc gia hỗ trợ khủng bố để tiến hành cấm vận khốc liệt thậm chí có thể đem quân lật đổ chỉ vì Thổ Nhĩ Kỳ là đồng minh chiến lược của Mỹ ở Trung Đông. Do đó, cuộc chiến đấu chống khủng bố và Nhà Nước Hồi Giáo ở Syria giống như một màn bi-hài kịch.

- Reuters (Mạc Tư Khoa) ngày 14/3/2016: "Tổng Thống Putin bất ngờ ra lệnh cho quân đội bắt đầu rút khỏi Syria năm tháng sau khi ông ra lệnh tiến hành chiến dịch quân sự để hỗ trợ cho đồng minh Bashar al-Assad. Trong một cuộc họp với bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao, Ô. Putin nói rằng quân đội Nga tại Syria phần lớn đã đạt được mục tiêu và ra lệnh tăng cường nỗ lực ngoại giao để làm trung gian cho một nền hòa bình của Syria. Tuy nhiên các căn cứ hải quân và không quân vẫn được duy trì." Chưa biết việc rút quân của Nga ảnh hưởng như thế nào tới vị thế của Ô.Assad và thỏa thuận ngầm giữa Mỹ và Nga như thế nào.

Tình hình Biển Đông:

- The National Interest ngày 3/3/2016: "Cả thế giới đang phải đối đầu với một viễn tượng là Trung Quốc đã đủ lông đủ cánh để khống chế hải lộ quan trọng nhất của thế giới, đó là Biển Đông. Như chúng ta đã biết, hải quân Hoa Kỳ đã thống trị Á Châu trong nhiều thập kỷ, nhưng chẳng bao lâu nữa sẽ tan theo mây khói khi một Trung Quốc trỗi dậy khẳng định sức mạnh ưu thắng của mình ở trong vùng." (The world is steadily confronting the prospect of full-fledged Chinese domination in the world's most important waterway, the South China Sea. America's decades-long naval hegemony in Asia, as we know it, may soon vanish into thin air, as a resurgent China reclaims primacy in the region.)

The National Interest nói không sai. Hiện nay Hoa Kỳ vẫn là "số một" về hải quân trên toàn thế giới, thế nhưng địa vị bá chủ trên biển, nhất là Biển Đông của Hoa Kỳ không còn nữa. Nguyên do: Sức mạnh hải quân của Trung Quốc nay một tám một mười với Mỹ. Với đà gia tăng ngân sách khổng lồ 12% mỗi năm, chỉ vài năm nữa thôi, số lượng tàu chiến của Hoa Lục sẽ vượt trội Hoa Kỳ. Thứ hai, hải quân Hoa Kỳ coi hùng mạnh như vậy nhưng phải giàn trải thành sáu hạm đội bao trùm khắp thế giới cho nên coi vậy mà yếu. Trong binh thư, điều tối kỵ là "binh đông" nhưng "mỏng" tức dàn ra thành nhiều mặt trận. Thứ ba, khác với Đại Tây Dương- Thái Bình Dương là vùng biển hẹp, hàng không mẫu hạm đưa vào đây chỉ "làm mồi" cho tàu ngầm và hệ thống hỏa tiễn phòng thủ bờ biển. Tại Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Địa Trung Hải và Vùng Vịnh Ba Tư- Hoa Kỳ có các đồng minh vốn là cường quốc hải quân như Anh, Pháp, Ý. Thế nhưng tại Á Châu và nhất là Biển Đông, Hoa Kỳ không có một đồng minh nào có sức mạnh hải quân tương đương. Do đó, nếu đụng độ với Trung Quốc trên biển tại Á Châu và nhất là Biển Đông thì Hoa Kỳ sẽ chiến đấu một mình, giống như "Độc Thủ Đại Hiệp" mà không thể nào có sự hỗ trợ của hải quân NATO. Người ta sẽ hỏi thế còn Úc Châu, Nhật Bản và Ấn Độ thì sao? Xin thưa, Nhật Bản và Úc Châu chưa phải là một cường quốc hải quân có tầm vóc như Anh, Pháp, Ý. Còn Ấn Độ chỉ hợp tác với Hoa Kỳ để răn đe Trung Quốc chứ không bao giờ Ấn Độ liên minh quân sự với ai để phá vỡ thế trung lập. Tin tức mới nhất cho biết Ấn Độ đã từ chối lời mời từ phía Hoa Kỳ tham gia tuần tra chung trên Biển Đông. Ấn Độ muốn tập trung lực lượng ở Ấn Độ Dương hơn. Ngoài ra, cho dù Nhật Bản có gấp rút chạy đua vũ trang thỉ vẫn không thể nào theo kịp Hoa Lục về mặt ngân sách. Hơn thế nữa, sự hiện diện của các tàu chiến Nhật Bản ở Biển Đông và Á Châu sẽ gợi lại cơn ác mộng Đại Đông Á mà Nhật Bản đã gây ra bao tang tóc cho các quốc gia Đông Nam Á thời Đệ Nhị Thế Chiến cho nên chưa chắc hải quân Nhật Bản đã được các nước trong vùng hoan nghênh, ngoại trừ Phi Luật Tân và Việt Nam. Cộng thêm vào đó, theo Business Insider cùng ngày, "Bằng sự lượng giá hết sức chặt chẽ, tham mưu trưởng Không Quân Hoa Kỳ cảnh báo rằng vào năm 2030, Không Quân Trung Quốc sẽ ở vào tư thế sẵn sàng qua mặt Không Quân Hoa Kỳ." (In a stark assessment, the US Air Force chief-of-staff warned that China's People's Liberation Army Air Force (PLAAF) will be poised to overtake the US Air Force by 2030.)

Âu cũng là lẽ biến thiên của Tạo Hóa, hết thịnh rồi suy, hết hưng rồi phế. Không một quốc gia nào có thể bá chủ thế giới mãi. Đế quốc La Mã, Hung Nô mạnh thế rồi cũng xụp đổ. Các đế quốc Anh, Pháp, Ý, Đức, Bồ Đào Nha, Nhật…rồi cũng phải suy tàn khi Mỹ đánh bật tất cả các đế quốc này ra khỏi Nam Mỹ, Á Châu, Trung Đông, Phi Châu để leo lên ngôi vị bá chủ đã hơn 70 năm rồi. Chưa biết rồi đây ai sẽ bá chủ thế giới hay sẽ "tam phân thiên hạ"?

- CNS News ngày 3/3/2016: "Phát biểu tại cuộc hội thảo vể địa lý chính trị tại Tân Delhi, Tư Lệnh Hạm Đội Thái Bình Dương Harris nhắc tới sự hợp tác bốn bên Mỹ-Ấn-Nhật-Úc để bảo vệ Tự Do Hàng Hải tại vùng biển Á Châu." (Addressing a geopolitics forum in New Delhi, U.S. Pacific Command chief Adm. Harry Harris referred Wednesday to "quadrilateral" U.S.-India-Japan-Australia cooperation to Safeguard Freedom of Navigation in Asian Waters.)

- Miami Herald ngày 8/3/2016: "Vào ngày 8/3/2016, nói chuyện với báo chí tại cuộc họp báo thường niên tại Bắc Kinh, Ngoại Trưởng Vương Nghị đưa ra lập trường cứng rắn đối với tuyên bố chủ quyền toàn bộ Biển Đông và nói rằng Trung Quốc sẽ không cho phép bất cứ quốc gia nào xâm phạm nơi mà Trung Quốc coi đó là chủ quyền quốc gia nằm trong khu vực chiến lược và quốc gia nào tuyên bố quyền tự do hàng hải trong khu vực không có nghĩa là cho phép họ làm bất cứ điều gì họ muốn- một ám chỉ hiển nhiên tới Hoa Kỳ đã phái một hạm đội băng qua những bãi đá ngầm mà Hoa Lục vừa biến cải thành những hòn đảo. Ô. Vương Nghị muốn lái chuyện Hoa Lục quân sự hóa vùng này sang một hướng khác." Vào ngày 3/3/2016, Hải Quân Hoa Kỳ đã phái một hạm đội nhỏ bao gồm Hàng Không Mẫu Hạm John C. Stennis, hai khu trục hạm, hai tuần dương hạm và soái hạm của Hạm Đội 7 tiến vào khu vực tranh chấp tại Biển Đông. Thế nhưng sau năm ngày tuần tra, hạm đội này đã rút lui khỏi khu vực và di chuyển tới Eo Biển Luzon của Phi Luật Tân.

- Business Insider ngày 14/3/2016: "Bộ Trưởng Quốc Phòng Mã Lai Hishammuddin Hussein nói rằng ông sẽ gặp gỡ bộ trưởng quốc phòng Úc Đại Lợi vào tuần tới để thảo luận về việc Trung Quốc tăng cường hiện diện quân sự tại vùng biển tranh chấp và cũng sẽ nói chuyện với Việt Nam và Phi Luật Tân là các quốc gia cùng tuyên bố chủ quyền."

Rõ ràng Hoa Lục đang thắng lớn tại Biển Đông. Christian Science Monitor ngày 10/3/2016 nói rằng "Hoa Lục mở rộng sự thống trị tại Biển Đông bằng cách chiếm giữ từng hòn đảo một " (China extends sway over South China Sea, one island at a time) và nếu tình trạng này không bị kiềm chế (unchecked) thì xung đột quân sự sẽ xảy ra. Từ lúc "Xoay Trục" từ 2009 tới nay đã bảy năm rồi, chúng ta thấy, Mỹ vừa lảm mạnh một cái, Hoa Lục phản ứng thì Mỹ lại hòa dịu. Rồi Hoa Lục lại lấn tới. Mỹ phản ứng rồi lại thoa dịu. Không ai biết chiến lược của Hoa Kỳ như thế nào. Dường như hai bên chơi trò "ú tim" đuổi bắt của trẻ con. Hay Mỹ "siêu" quá, có "diệu kế" nhưng chưa thi thố? Nhưng các quốc gia Đông Nam Á không tin tưởng vào Hoa Kỳ là ở chỗ đó. Ngay cả Hiệp Định TPP (Hợp Tác Xuyên Thái Bình Dương), Tổng Thống Obama họp thượng đỉnh hối thúc các nước thành viên gấp rút phê chuẩn, nhưng ngay trong nước Mỹ, quốc hội do Cộng Hòa nắm đa số và kể cả Bà Hillary Clinton và Ô. Trump cũng đã lên tiếng chống đối hiệp định này và có thể Hiệp Định TPP chết ngay trên nước Mỹ. Hệ thống Lưỡng Đảng gần 200 năm được coi như ưu việt và trở thành khuôn mẫu cho bao nhiêu quốc gia chậm tiến Á-Phi-Nam Mỹ ngưỡng mộ, nay trở thành sợi dây trói chặt nền chính trị Hoa Kỳ. Ông/bà nào cũng hùng biện, ăn nói rất hay nhưng cuối cùng cũng chỉ vì "ghế" vì đảng mình hơn là vì quốc gia dân tộc.

Hiện nay Ô. Obama đang ở vào những ngày tháng cuối cùng của nhiệm kỳ (lame duck) và giữa cơn bão của cuộc bầu cử tổng thống, cho nên chỉ làm việc cầm chừng và tìm cách "bán cái" trách nhiệm cho tân tổng thống hầu thoái lui, an hưởng tuổi già cho yên bình. Cho nên chúng ta khó có hy vọng Mỹ sẽ làm mạnh trong những ngày tháng tới tại Biển Đông.

Đào Văn Bình

(California ngày 15/3/2016)